ຄຳສັບທີ່ໜ້າສົນໃຈໃນບົດກອນ "ເມືອງລາວສວຍງາມຮັ່ງມີ"

ສຶກສາສັບພາສາລາວທີ່ມີເຄົ້າມາຈາກພາສາ ບາລີ, ສັນສະກິດ ແລະຂະເຫມນ ໃນບົດກອນ “ເມືອງລາວສວຍງາມຮັ່ງມີ” ຂອງທ່ານ ພູມີ ວົງວິຈິດ ເຊິ່ງບົດຂຽນນີ້ເຄີຍເປັນວຽກບ້ານມາກ່ອນແລ້ວ ຂຽນໂດຍ ທ້າວ ອຸເທ ສີບຸນເຮືອງ

ທ່ານພູມີ ວົງວິຈິດ

ບົດກອນ “ເມືອງລາວສວຍງາມຮັ່ງມີ” ແມ່ນບົດກອນຂອງທ່ານ ພູມີ ວົງວິຈິດ ໄດ້ປະດິດແຕ່ງຂື້ນ ເຊິ່ງນັກກະວີໄດ້ພັນລະນາເຖິງຄວາມສວຍສົດງົດງາມ, ຄວາມອຸດົມຮັ່ງມີທາງດ້ານຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດຂອງປະເທດຊາດ ແລະມູນເຊື້ອວັດທະນະທໍາອັນເກົ່າແກ່ຂອງຊາດລາວ.

ຂ້າພະເຈົ້າຕັ້ງຫົວຂໍ້ ສຶກສາສັບພາສາລາວທີ່ມີເຄົ້າມາຈາກພາສາ ບາລີ, ສັນສະກິດ ແລະຂະເຫມນ ເພາະວ່າ ການໃຊ້ຄໍາສັບເຂົ້າໃນບົດກາບກອນນັ້ນແມ່ນຖືເປັນສິິລະປະການແຕ່ງຂອງນັກປະພັນ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ບົດກາບກອນນັ້ນ ມ່ວນ, ອອນຊອນ ແລະມີສະເຫນ່ດຶງດູດຈິດໃຈ ພວກເຮົາຈະເຫັນວ່າທຸກໆບົດກາບກອນຂອງລາວເຮົາແມ່ນມີການໃຊ້ສັບທີ່ມີເຄົ້າມາຈາກພາສາ ບາລີ, ສັນສະກິດ ແລະພາສາຂະເຫມນ ເຂົ້າມານໍາໃຊ້ຢ່າງກວ້າງຂວາງ. ເວົ້າລວມເວົ້າສະເພາະບົດກອນ “ເມືອງລາວສວຍງາມຮັ່ງມີ” ແມ່ນມີການໃຊ້ສັບທີ່ອ່ານແລ້ວມີຄວາມເບີກບານໃຈ, ຈັບອົກຈັບໃຈ ແລະນັ້ນກໍແມ່ນສິລະປະຂອງນັກແຕ່ງເອງທີ່ມີຄວາມສະຫລາດສາມາດພັນລະນາໄດ້ຢ່າງຂັ້ນເທບ ແຕ່ເມື່ອເຮົາມາສັງເກດເບິ່ງກໍຈະເຫັນວ່າທ່ານ ພູມີ ວົງວິດຈິດ ໄດ້ໃຊ້ສັບພາສາທີ່ມີເຄົ້າມາຈາກພາສາອື່ນເຊັ່ນດຽວກັນ.

ຫມາຍບອກ : ບ. ບາລີ

ສ. ສັນສະກິດ

ຂ. ຂະເຫມນ

ລາຍລະອຽດດັ່ງນີ້ :

ລໍາດັບ	ຄໍາສັບ ( ຫນ້າ ) ເຄົ້າສັບ	ຄວາມຫມາຍ	ຮູບພາບ
1.	ຂະຫນົງ ( 1 ) ຂ.	ປະຕູ, ຂອບປະຕູ “ ບາກໍ່ຜາຍເຊີງຂື້ນ ຂະຫນົງທອງລຽບລໍ້າ ” ( ລາວບູຮານແປງຄໍາຂະຫນົງ ເປັນປະຕູຂົງ )
2.	ຄາເມ ( 9 ) ບ.	ໃນບ້ານ ປ່າງວ່າ “ ຍາບໆຍ້າຍ ເຈຍລະຈາກພະວິຫານ ແຍງຄາເມ ຄ່ອຍໄປເປັນຖ່ອງ ”
3.	ຈັກກະພັດ ( 6 ) ບ.	ຜູ້ໄປໄດ້ທຸກບ່ອນ ບໍ່ມີແນວຂັດຂ້ອງ ຜູ້ໃຊ້ຈັກລົດໄປໄດ້ທຸກສະຖານທີ່, ພະລາຊະທິດາ, ເຈົ້າໂລກ
4.	ຈັກກະພັດ ( 6 ) ສ.	ພະລາຊະທິລາດ, ປະມຸກຂອງຈັກກະພັດ
5.	ຈວງຈັນ ( 5 ) ສ.	ດວງຈັນ, ດວງເດືອນ, ຈັນທະລາ, ຈັນທະລັງ, ຈັນທອນ ກໍ່ວ່າ
6.	ຈະເລີນ ( 5 6 ) ຂ.	ມາກມາຍ, ງອກງາມ
7.	ສັກກຸນາ ( 3 ) ບ.	ນົກ ( ໂຕດຽວ ) ດັ່ງວ່າ ” ຟັງຍິນສັກກຸນາເຄົ້າ ງອຍຄອນຮ້ອງຄ່ອຍພຸ້ນເຢີ ”
8.	ສັກກຸນີ ( 3 ) ບ.-ສ.	ນາງນົກ ( ນົກໂຕແມ່ )
9.	ສີສະເກດ ( 4 ) ບ.	ຊື່ວັດ ສີສະເກດ ( ມີຄວາມຫມາຍວ່າ ວັດທີ່ຮັກສາຫົວຂອງພະພຸດທະຮູບ ແລະສິ່ງມີຄ່າ )
10.	ສັດຕູ ( 10 ) ບ.	ຂ້າເສິກ, ຜູ້ຄິດປອງຮ້າຍ, ຜູ້ທໍາຮ້າຍ
11.	ສະຖານ ( 2 4 5 6 9 ) ສ.	ບ່ອນຢູ່, ທີ່ຕັ້ງ, ບ່ອນ, ແຫລ່ງ ເຊັ່ນ ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ, ສະຖານທີ່ຕາກອາກາດ, ສະຖານທີ່ພັກຜ່ອນຢ່ອນອາລົມ
12.	ສິນທໍາ ( 7 10 ) ບ.	ຄວາມດີ, ຄວາມງາມ, ສິ່ງທີ່ດີ, ສິ່ງທີ່ປະເສີດ, ຂໍ້ປະຕິບັດສໍາລັບເຝິກກາຍ ແລະວາຈາ ໃຫ້ຮຽບຮ້ອຍ ຄວາມປະພຶດທີ່ດີ
13.	ສິນທໍາ ( 7 10 ) ສ.	ວາດ, ແບບແຜນ, ຄວາມຮູ້
14.	ສັບພະພັນ ( 3 ) ບ.	ທັງຫມົດ, ທັງມວນ ເຊັ່ນວ່າ ສັບພະສັດ ມີຄວາມຫມາຍວ່າ ສັດທັງຫມົດ, ສັດທັງຫລາຍ ທັງປວງ
15.	ສີພົມ ( 5 ) ບາລີ	ຄວາມດີ, ຄວາມຈະເລີນ, ຄວາມຮຸ່ງເຮືອງ
16.	ສາມັກຄີ ( 1 2 ) ບ.	ຄວາມພ້ອມພຽງຮຽງຫນ້າກັນກັນ, ຄວາມຖືກຕ້ອງປອງດອງກັນ, ຊ່ວຍກັນປະຕິບັດ, ຫລາຍຄົນ
17.	ສີລາ ( 5 ) ບ.	ຫີນ, ກ້ອນຫີນ
18.	ສະໄຫມ ( 4 ) ບ.	ເວລາ, ຄາວ, ເທື່ອ, ຄັ້ງ
19.	ສໍາພັນ ( 1 ) ບ.	ພົວພັນ, ຜູກພັນ, ກ່ຽວຂ້ອງ, ຄວາມຜູກພັນເຊັ່ນ ສໍາພັນທະມິດລະຫວ່າງສອງປະເທດ ຄວາມຜູກພັນຮັກແພງກັນ ຊ່ວຍເຫລືອເຊິ່ງກັນ ແລະກັນ
20.	ສໍາລານ ( 4 ) ຂ.	ສຸກສະບາຍ, ມີຄວາມສຸກ, ສະດວກສະບາຍ
21.	ຊີວາ ( 9 ) ບ.-ສ.	ຊີວິດ, ຄວາມເປັນຢູ່, ສົດຊື່ນຄຶກຄື້ນ, ມ່ວນຊື່ນເບີກບານ
22.	ທາສາ ( 6 ) ບ.	ຄົນໃຊ້ທົ່ວໄປ,ແຕ່ບູຮານ ທາສາ ແລະທາສີນີ້ ຫມາຍເອົາຄົນໃຊ້ຈໍາເພາະພວກທີ່ເອົາເງິນຊື້ມາ ຫລືໄຖ່ມາ ແລະພວກຊະເລີຍເສິກ ( ຂ້າທາດ )
23.	ທາລຸນ ( 7 ) ບ.-ສ.	ໂຫດຮ້າຍ, ຮ້າຍຂາດ, ຮ້າຍກາດ, ຫຍາບຊ້າກ້າແຂງ, ການເຮັດຢ່າງໂຫດຮ້າຍ ການກະທໍາຢ່າງໂຫດຮ້າຍ
24.	ທະຫານ ( 7 8 ) ບ.	ນັກຮົບ, ຜູ້ຮັບຫນ້າທີ່ປ້ອງກັນປະເທດຊາດ, ຜູ້ມີຫນ້າທີ່ໃນເລື່ອງການສູ້ຮັບ ຜູ້ປົກປ້ອງປະເທດ
25.	ທໍລະມານ ( 7 ) ບ.	ຂົ່ມ, ຂົ່ມຂູ່, ປາບ, ເຝິກແອບ, ທໍາໃຫ້ລໍາບາກ, ທໍາໃຫ້ເຈັບປວດ, ທົວລະມານ ກໍ່ວ່າ
26.	ນະຄອນ ( 10 ) ບ.	ເມືອງ, ເມືອງໃຫຍ່, ເມືອງຫລວງຂອງປະເທດ ດັ່ງວ່າ “ ຈັກກ່າວເຖິງຜູ້ຜ່ານພື້ນ ນະຄອນໃຫຍ່ ເປັງຈານ ກ່ອນແລ້ວ ”
27.	ນະທີ ( 1 2 3 ) ບ.	ແມ່ນໍ້າ, ສາຍນໍ້າ
28.	ບາບກໍາ ( 6 ) ບ.	ຄວາມຊົ່ວ, ແນວບໍ່ດີ, ຜົນສະຫນອງທີ່ບໍ່ດີ, ເຮັດສິ່ງຊົ່ວ, ປະຕິບັດຕົນຊົ່ວ,ເຮັດຊົ່ວກັບຜູ້ອື່ນ
29.	ບົວລະພາ ( 1 ) ສ.	ທິດຕາເວັນອອກ, ເບື້ອງຕາເວັນອອກ, ທິດບຸລະພາ ກໍ່ວ່າ ດັ່ງວ່າ “ ຜໍ່ເຫັນວັນເຮື່ອເຂັ້ມ ໄຂທີບບົວລະພາພຸ້ນເຢີ ”
30.	ບໍລິເວນ ( 5 ) ບ.	ພື້ນທີ່ພາຍໃນຂອບເຂດທີ່ກໍານົດໄວ້, ຂອບເຂດ, ຮຽກບໍລິເວນ, ເຊັ່ນ ບໍລິເວນວັດ, ບໍລິເວນສິມ, ບໍລິເວນພະທາດຫລວງ
31.	ປັກສີ ( 3 ) ສ.	ນົກ
32.	ປະຊາ ( 2 8 ) ບ.	ຫມູ່ຄົນ, ປວງຊົນ
33.	ປະຊາກອນ ( 2 4 ) ບ.	ພົນລະເມືອງ
34.	ປະຊາຊົນ ( 2 6 7 8 ) ບ.	ພົນລະເມືອງທົ່ວໄປ, ຄົນທົ່ວໄປ
35.	ປະຊາລາດ ( 6 ) ສ.	ປະຊາລາດຊະດອນ, ພົນລະເມືອງ, ສາມັນຊົນທົ່ວໄປ
36.	ປັດສີເມ ( 1 ) ບ.	ທາງຕາເວັນຕົກ, ພາຍຫລັງ, ຂ້າງຫລັງ
37.	ປະຫວັດ ( 4 ) ບ.-ສ.	ຄວາມເປັນມາ, ເລື່ອງຂ່າວຄາວ ເລື່ອງທີ່ເປັນມາແລ້ວແຕ່ກ່ອນ ເຊັ່ນ ປະຫວັດສາດ
38.	ປະເສີດ ( 5 9 ) ບ.	ດີຫລາຍ, ດີທີ່ສຸດ, ວິເສດ ດັ່ງວ່າ “ເມື່ອນັ້ນສົມປະເສີດເຈົ້າ ເຈຍລະຈາກພະວິຫານ ລາພະຄຸນຄູດຸ່ງເດີນດົງດັ້ນ ”
39.	ປະເທດ ( 1 2 5 10 ) ບ.-ສ.	ບ້ານເມືອງ, ບ້ານເກີດເມືອງນອນປິຕຸພູມ, ປະເທດຊາດ ອັນເປັນບ່ອນຝັງສາຍແຫ່ແພ່ສາຍບື ດັ່ງວ່າ “ ເຂົາຂ່າວກໍ້າ ປະເທດແຫ່ງຫິມະວັນກໍ່ມາ ຊາວຄາຂຽວກ່າຍກະໄດເມືອຟ້າ ”
40.	ຜົງກະຈວນ ( 8 ) ບ.	ຜົງ, ແປ້ງ, ແປ້ງຫອມ, ແປ້ງຫອມທີ່ເຮັດດ້ວຍຝຸ່ນຂະຫມິ້ນ,ຝຸ່ນຈັນຫອມ, ເກສອນດອກໄມ້, ເກສອນພືດ ໄກສອນ ກໍ່ວ່າ ເຊັ່ນ “ ນາງກໍເອົາກະຈວນຈັນ ຄັນທະລົດບົດແຫລກຍິ່ງຫນັກຫນາ ໄປຖວາຍບູຊາພະພຸດທະເຈົ້າ ”
41.	ພົງສາ ( 1 ) ບ.-ສ.	ເຊື້ອແຊງ, ພີ່ນ້ອງ, ເຄືອພີ່ນ້ອງ ສະກຸນຄົນທີ່ເກີດໃນເຊື້ອສາຍດຽວກັນ ພີ່ນ້ອງທີ່ສືບເຊື້ອສາຍຕໍ່ໆກັນມາ ເຊັ່ນວ່າ ພົງ, ພົງສາ, ພົງສາວະລີ, ພົງເຊື້ອ, ພົງພັນ
42.	ພະຍາດ ( 9 ) ບ.	ຄວາມເຈັບປ່ວຍ
43.	ພາຍັບ ( 2 ) ສ.	ທິດຕາເວັນຕົກເບື້ອງເຫນືອ ດັ່ງວ່າ “ ປັດສິເມນາກກ້ຽວ ພັນດອນພາຍັບກໍ້າໂຄຈອນຫນູຢູ່ ”
44.	ພະທາດ ( 9 ) ບ.	ເຈດີທີ່ກໍ່ຂື້ນມາແຕ່ບູຮານ ເພື່ອປະຕິບັດພິທີຕ່າງໆ ທາງສາສະຫນາ
45.	ພະທາດຫລວງ ( 4 ) ບ.	ຊື່ຂອງພະທາດ ຊື່ວ່າພະທາດຫລວງ ມີຄວາມຫມາຍວ່າ ທາດທີ່ໃຫຍ່
46.	ພະທອງ ( 5 ) ບ.	ພະພຸດທະຮູບ, ຮູບປັ້ນ ທີ່ເຮັດດ້ວຍທອງ ເປັນສີທອງ
47.	ພະນັກງານ ( 8 ) ບ.	ເຈົ້າຫນ້າທີ່, ລັດຖະກອນ
48.	ພັນລະນາ ( 3 ) ບ.	ການທໍາໃຫ້ມີຂື້ນ ໃຫ້ເປັນຂື້ນທາງຈິດໃຈ, ສັງຮວມໃຈ ຕັ້ງຄວາມປາຖະຫນາ, ເສກສັນປັ້ນແຕ່ງ
49.	ພະນອມ ( 2 3 ) ຂ.	ພູເຂົາ, ປ່າດົງພົງໄພ
50.	ມາລາ ( 2 ) ບ.	ດອກໄມ້, ງາມດັ່ງດອກໄມ້, ຮວາດດອກໄມ້
51.	ມະຫາສານ ( 4 ) ບ.	ກວ້າງຂວາງຫລາຍ, ຜູ້ຮັ່ງມີຫລາບ, ໃຫຍ່, ຍິ່ງໃຫຍ່, ທີ່ສຸດຈົນນັນບໍ່ໄດ້, ຫລາຍທີ່ສຸດ
52.	ມະໂນ ( 7 ) ບ.	ໃຈ, ການຄິດ, ຄວາມຄິດ, ຄວາມຄຶດເຫັນເປັນພາບຂື້ນໃນໃຈ
53.	ລະດູ ( 2 4 ) ສ.	ສ່ວນຂອງປີທີ່ແບ່ງອອກເປັນສາມລະດູ ຕາມລັກສະນະຂອງອາກາດລະດູລະສີ່ເດືອນ ຄື ລະດູຝົນ, ລະດູຫນາວ, ລະດູຮ້ອນ, ຍາມ, ສະໄຫມ ກໍ່ວ່າ ດັ່ງວ່າ “ ຫລິງດູຟ້າມືດກຸ້ມ ເປັນຮົ່ມນະຄອນຫລວງ ພຸ້ນເຢີ ລະດູເດືອນດົນດ່ານມາເຖິງເຄົ້າ”
54.	ວາຈາ ( 1 ) ບ.	ຄໍາເວົ້າ, ເວົ້າ, ບອກ, ກ່າວ, ຕິ, ເຕືອນ, ສັ່ງສອນ ດັ່ງວ່າ : “ ວາຈາໄດ້ວ່າແລ້ວ ມາຍມ້າງບໍ່ຫ່ອນເປັນ ”
55.	ວັດວາອາຮາມ ( 9 ) ບ.	ທີ່ຢູ່ຂອງນັກບວດ ທຸກໆສາສະຫນາ ເອີ້ນວັດ, ຂໍ້ປະຕິບັດ, ຮີດຄອງທີ່ຕ້ອງເຮັດທຸກວັນ
56.	ວັດອິນແປງ ( 4 )	ຊື່ຂອງວັດ
57.	ຫິນະໂຫດ ( 10 ) ບ.-ສ.	ຊົ່ວຊ້າ, ຊາດຊົ່ວ, ຊົ່ວ, ຕໍ່ຊ້າ, ນ້ອຍ ດັ່ງວ່າ “ ເມື່ອນັ້ນ ຫິນະໂຫດທ້າວ ທະລົງອາດໄຂຂານ”
58.	ອາກາດ ( 8 ) ບ.	ບ່ອນເປົ່າວ່າງ, ພື້ນຟ້າ, ທາດທີ່ຄົນໃຊ້ຫາຍໃຈ
59.	ອາຄາດ ( 9 ) ບ.	ຕັ້ງໃຈແກ້ແຄ້ນ, ພະຍາບາດ ດັ່ງວ່າ “ ຄໍາກູຕັ້ງຍາດາດົນລ່ວງ ຈິງເນີອາຄາດຫມັ້ນ ແຂວນໄວ້ເທວະນາ ແທ້ແລ້ວ ”
60.	ອົງພະບາງຄໍາຕັນ ( 4 ) ບ.	ສ່ວນຂອງຮ່າງກາຍ, ອະໄວຍະວະ, ຕົນໂຕໃນລາຊາສັບໃຊ້ວ່າ ພະອົງ ; ສ່ວນ, ພາກລັກສະນະ ຂອງພະພຸດທະຮູບຊື່ວ່າຄໍາຕັນ
61.	ອຸທິຍານ ( 2 ) ບ.-ສ.	ອຸທິຍານ ,ສວນເປັນທີ່ເບີກບານສໍາລານໃຈ, ສວນດອກໄມ້, ປ່າໄມ້ທີ່ງົດງາມ, ສະຖານທີ່ທ່ຽວຊົມ ດັ່ງວ່າ “ ອຸທິຍານຮ້ອນຄືໄຟເຜົາແຜ່ນ ສຽງໂຮ່ໄຫ້ ລະງົມເຮົ້າຮອດຊຽງ ”
62.	ອະນັນ ( 4 ) ບ.	ອະນັນຕະ ມີຄວາມຫມາຍວ່າ ບໍ່ສ້ຽງສຸດ, ມາກຫລາຍ ດັ່ງວ່າ “ ນະຄອນຄົນແຄ້ວ ໄກກັນອະນັນໂຍດ ຍັງຈັກເຫັນຫນ້ານ້ອຍ ກູຊໍ້າຊື່ລື ນັ້ນເດ ”
63.	ອະນັນຕັງ ( 6 ) ບ.	ບໍ່ສ້ຽງ, ບໍ່ສຸດ, ມີຫລາຍລົ້ນພົ້ນປະມານ
64.	ອຸບໂມງ ( 4 ) ບ.	ອຸມົງ ມີຄວາມຫມາຍວ່າ ທາງໃຕ້ດິນ, ປ່ອງໃນພູເຂົາ
65.	ອະວິໄສ ( 2 ) ບ.	ບໍ່ມີຂອບເຂດ, ບໍ່ມີເຂດແດນ, ບໍມີລັກສະນະທີ່ດີ, ບໍ່ເບິ່ງຄວາມເປັນຈິງ, ບໍເປັນທໍາ
66.	ອາຮາມຫລວງ ( 4 ) ບ.	ວັດໃຫຍ່, ທີ່ສໍາລານ, ສວນ, ເປັນທີ່ຊື່ນບານ, ຄວາມຊື່ນບານ
67.	ອະເນກ ( 2 3 4 8 9 ) ບ.	ມາກ, ຫລາຍ, ຫລວງຫລາຍ, ນັບບໍ່ໄຂວ່ ເຫລືອລົ້ນພົ້ນປະມານ ດັ່ງວ່າ “ ອະເນກລົ້ນຝູງຫມູ່ຊົມບົວ ພໍພັນປາຍສໍ່ານາງປຫນຫ້ອງ ” ແລະດັ່ງວ່າ “ ສອງຂຸນຂື້ນພູຫລວງຫລຽວຜໍ່ ອະນັນອະເນກໄມ້ ຕາມຕ້າຍຫນ່ວງຫນາ ”
68.	ອາໂປ ( 3 ) ບ.	ນໍ້າ
69.	ອໍານາດ ( 7 ) ບ.	ສິດທິ, ຄວາມກ້າຫານສາມາດ, ຄວາມສາມາດ, ການບັງຄັບ
70.	ເຈດີ ( 9 ) ບ.	ສິ່ງທີ່ກໍ່ສ້າງດ້ວຍດິນຈີ່, ຫລືຫີນເປັນຍອດແຫລມ ບັນຈຸສິ່ງສັກສິດ ຫລືສິ່ງທີ່ນັບຖື ມີກະດູດພະພຸດທະເຈົ້າ ເປັນຕົ້ນໄວ້ພາຍໃນ ເອີ້ນເຈດີ, ລາວເຮົາສ່ວນຫລາຍເອີ້ນທາດ
71.	ເດຍລະສານ ( 4 ) ບ.	ສັດທຸກປະເພດ ເວັ້ນຈາກມະນຸດ ເຊັ່ນ ຫມູ, ຫມາ, ງົວ, ຄວາຍ ໃຊ້ວ່າ ເດຍລະສານ, ເດລັດສານ ກໍ່ມີ
72.	ເພພັງ ( 8 9 ) ບ.	ມ້າງມຸ່ນ, ແຕກສະອອກ, ທໍາລາຍມ້າງເພ, ເປ່ເພ, ພັງທະລາຍ
73.	ເວຫາ ( 8 ) ສ.	ຟ້າ, ທ້ອງຟ້າ, ອາກາດ, ກາງຫາວ, ຟາກຟ້າ, ເທິງສຸດສາຍຕາ
74.	ເອກະລາດ ( 6 ) ບ.-ສ.	ເປັນອິດສະຫລະແກ່ຕົນ, ບໍ່ຂື້ນກັບໃຜ, ເປັນອັນຫນຶ່ງອັນດຽວ, ຮູບແບບຢ່າງດຽວ
75.	ໂຄສະນາ ( 8 ) ບ.	ການຮ້ອງປ່າວ, ການທີ່ເຮັດໃຫ້ດັງສະຫນັ່ນ ຄືປ່າວໃຫ້ຮູ້, ສຽງກ້ອງ, ສຽງດັງ, ສຽງສະຫນັ່ນ
76.	ໂສກລະທົມ ( 7 ) ບ.	ຄວາມທຸກໃຈ ຄວາມໂສກເສົ້າໂສກາ, ຄວາມເດືອດຮ້ອນເພາະຄວາມໂສກເສົ້າ, ມີຄວາມທຸກໂສກ ແລະອາໄລອາວອນ, ມີຄວາມທຸກແລະເສຍດາຍ
77.	ໂທດກໍາ ( 10 ) ບ.	ຄວາມຜິດ, ຄວາມຮ້າຍ, ບາບ, ຄວາມຊົ່ວ, ຜົນແຫ່ງຄວາມຜິດ ທີ່ຕ້ອງຮັບ
78.	ໄພສົນ ( 2 ) ບ.	ແຖວປ່າ, ຈ້າຍປ່າ, ດົງ ດັ່ງວ່າ “ ແມ່ນວ່າພື້ນແຫລ່ງຫລ້າ ເງື້ອມແງ່ໄພສົນ ກໍ່ດີ ເຊີນຊູສອງສໍາຮານຄາຍແຄ້ນ ”