ເມື່ອວັນທີ 5 ເມສາ 2018 ທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ເກີດເຫດ ມີຄົນຮ້າຍດຶງສາຍສ້ອຍຄຳ ທີ່ຕະຫຼາດຊັ່ງຈ່ຽງ ເຫດການດັ່ງກ່າວເຈົ້າຂອງສ້ອຍຄຳໄດ້ໃຊ້ປືນຍີງໃສ່ຄົນຮ້າຍ ເຮັດໃຫ້ຄົນຮ້າຍບາດເຈັບ ແລະໄດ້ເສຍຊີວິດໃນມື້ຕໍ່ມາ. ຕໍ່ເຫດການດັ່ງກ່າວນັ້ນ, ຫຼາຍຄົນຄືຊິຕັ້ງຂໍ້ສົງໄສວ່າ ເຈົ້າຂອງຊັບທີ່ໃຊ້ປືນຍີງໃສ່ຄົນຮ້າຍນັ້ນເປັນການປ້ອງກັນໂຕບໍ? ຫຼືກະທຳເກີນກວ່າເຫດບໍ? ຫຼື ຈະມີຄວາມຜິດບໍ?
ຕໍ່ກັບຂໍ້ສົງໄສດັ່ງກ່າວ, ທາງທີມງານລາວໂພສໄດ້ຂໍຄຳເຫັນກັບນັກກົດໝາຍ ເຊິ່ງເພິ່ນໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະມາ ເຊິ່ງໂດຍສະຫຼຸບເນື້ອໃນມີດັ່ງນີ້:
ການປ້ອງກັນໂຕ ຄື ເພື່ອປ້ອງກັນສິດຂອງຕົນ ຫຼືຂອງຜູ້ອື່ນ ໃຫ້ພົ້ນຈາກໄພອັນຕະລາຍເຊິ່ງເກີດຈາກການກະທຳອັນຜິດກົດໝາຍ. ໝາຍຄວາມວ່າ ກໍລະນີມີຄົນຮ້າຍມາປຸ້ນແລ້ວເຂົ້າມາທຳຮ້າຍເຮົາ ຈຸດນີ້ເຮົາສາມາດປ້ອງກັນໂຕໄດ້ ແຕ່ການປ້ອງກັນໂຕນັ້ນ ຕ້ອງເພື່ອໃຫ້ເຂົາຢຸດການກະທຳ ເຊັ່ນ ຄົນຮ້າຍເຂົ້າມາຈະທຳຮ້າຍເຮົາ ເຮົາອາດຈະຍິງຂາຫຼືແຂນ ເພື່ອໃຫ້ຢຸດການກະທຳນັ້ນ. ຖ້າເຮັດໄປໂດຍສົມຄວນແກ່ເຫດຈຸດນີ້ກໍຖືວ່າເປັນການປ້ອງກັນໂຕ ບໍ່ມີຄວາມຜິດ. ຫຼືຖ້າກໍລະນີຄົນຮ້າຍມືອາວຸດປືນທີ່ແນມາໃສ່ ຫຼືມີປືນຢູ່ໃນທ່າຕໍ່ສູ້ເຮົາຢູ່ເຮົາກໍອາດຈະຍີງອອກໄປເພື່ອປ້ອງກັນໂຕ. ແຕ່ກໍລະນີທີ່ເຂົ້າຂ່າຍເປັນການກະທຳທີ່ເກີນກວ່າເຫດ ເຊັ່ນ ຄົນຮ້າຍລັກຊັບໄປແລ້ວ ແລະຢູ່ໃນລະຫວ່າງການໜີອອກໄປແລ້ວ ແລະໄດ້ຍີງນຳຫຼັງອອກໄປ ຫຼືໄລ່ຍີງແຂນຂາໂຈນເພື່ອໃຫ້ຢຸດ ແຕ່ບັງເອີນພັດໄປຍີງຖືກຈຸດອັນຕະລາຍທີີ່ເປັນເຫດໃຫ້ເຂົາຕາຍ ອັນນີ້ກໍຕ້ອງເບິ່ງພະຍານຫຼັກຖານແລະພິຈາລະນາເຖິງເຈຕະນາລົມຂອງຄົນຍີງຕື່ມອີກວ່າເປັນເກີນກວ່າເຫດຫຼືບໍ່. ແນວໃດກໍຕາມ, ຖ້າກໍລະນີວ່າເປັນກາງຄືນ ເຮົາບໍ່ສາມາດເຫັນວ່າຄົນຮ້າຍມີອາວຸດຮ້າຍແຮງທີ່ຈະກໍ່ເຫດຫຼືບໍ່ນັ້ນ ເມື່ອເຈົ້າຂອງເຮືອນຍີງປືນໄປຖືກຄົນຮ້າຍຕາຍ ກໍອາດຈະເປັນການຍີງເພື່ອປ້ອງກັນໂຕກໍໄດ້ ກໍແລ້ວແຕ່ພະຍານຫຼັກຖານແລະການພິຈາລະນາໃນແຕ່ລະກໍລະນີໄປ (ອັນນີ້ເວົ້າເຖິງເຫດການທົ່ວໄປ).
ນີ້ຄືກົດໝາຍອາຍາ ມາດຕາ 20 ວ່າດ້ວຍການປ້ອງກັນຕົວ:
ກໍລະນີທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ຕະຫຼາດຊັ່ງຈ່ຽງນັ້ນ ກໍຕ້ອງເບິ່ງວ່າເຫດການມັນເປັນຈັ່ງໃດກັນແທ້ ຕ້ອງເບິ່ງພະຍານຫຼັກຖານຕ່າງໆ ທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ເກັບກຳມາ ຈຶ່ງສາມາດບອກໄດ້ວ່າເປັນການຍີງປ້ອງກັນໂຕຕາມກົດໝາຍ ຫຼືເປັນການກະທຳເກີນກວ່າເຫດ. ຖ້າພິຈາລະນາຕາມຂໍ້ມູນຫຼັກຖານທັງໝົດແລ້ວ ພົບວ່າເປັນການກະທຳເກີນກວ່າເຫດ ເຈົ້າຂອງຊັບທີ່ໃຊ້ປືນຍີງຄົນຮ້າຍເສຍຊີວິດນັ້ນ ກໍອາດຈະຖືກຂໍ້ຫາໃຊ້ອາວຸດປືນຍີງຄົນອື່ນເສຍຊີວິດ. ແຕ່ກໍອາດຈະໂທດບໍ່ໜັກ ເພາະເຫດການດັ່ງກ່າວນັ້ນ ເປັນເຫດການກະທັນຫັນ ຕົກໃຈ ອາລົມຮ້າຍຍ້ອນຖືກທຳຮ້າຍກ່ອນ.
ດັ່ງນັ້ນ, ການທີ່ຈະບອກວ່າການຍີງຄົນຮ້າຍຕາຍຈະຜິດກົດໝາຍຫຼືບໍ່ນັ້ນ ກໍຕ້ອງເບິ່ງຂໍ້ມູນຫຼັກຖານທີ່ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເກັບກຳມາກ່ອນ ເຊິ່ງຂໍ້ມູນຕົວຈິງອາດຈະບໍ່ເປັນດັ່ງທີ່ເຮົາຄິດໄວ້ກໍໄດ້.
ເວົ້າແນວນີ້, ກໍບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າຄົນຮ້າຍຈະບໍ່ມີຄວາມຜິດໃດໆ, ຄົນຮ້າຍມີຄວາມຜິດແນ່ນອນຖານປຸ້ນຈີ້ຊີງຊັບ ຫຼືລັກຊັບ ຫຼືອື່ນໆ ຕາມຄວາມເປັນຈິງ ເຊິ່ງຈະມີໂທດທີ່ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍຢູ່ເຊັ່ນກັນ.