spot_img
Homeວັນນະກຳຄວາມເປັນມາຂອງ “ເຜົ່າໄທດຳ“

ຄວາມເປັນມາຂອງ “ເຜົ່າໄທດຳ“

Published on

ຕອນ “ເຜົ່າໄທດຳ“
ເຜົ່າໄທດຳ ແມ່ນຊົນເຜົ່າໜຶ່ງທີ່ມີຖິ່ນຖານດັ້ງເດີມຢູ່ ເຂດຊາຍແດນພາກທິດເໜືອ ຂອງປະເທດລາວໂດຍປະປົນກັບເຜົ່າອື່ນໆ.ເຜົ່າໄທດຳ ຕັ້ງບ້ານເຮືອນຢູ່ເຂດພູພຽງ, ທົ່ງພຽງເພື່ອປູກຝັງ ລ້ຽງສັດ, ເຜົ່າໄທດຳ ເຂົາເຈົ້າ ມີຄວາມເຊື່ອວ່າ ໃນທຳມະຊາດຜີ ແລະເຊື່ອວ່າຢູ່ເທິງຟ້າມີ “ແຖນຫຼວງ” ເປັນຜູ້ປະດິດ ຟ້າ, ດິນ, ມະນຸດ, ສັດສາວາສິ່ງ; ເຂົາເຈົ້າເປັນເຜົ່າມີທີ່ການນຸ່ງຖືແບບດັ້ງເດີມ ເປັນເອກະລັກສະເພາະເຜົ່າໜຶ່ງຂອງລາວ ມີຮີດຄອງປະເພນີ ຂອງຕົນທີ່ສືບທອດກັນມາ ເຖິງປະຈຸບັນ. ໃນທຸກໆປີ ໄດ້ມີການ ເສ້ັນຫວາຍເມືອງ, ບ້ານ ແລະ ເຮືອນ ຢ່າງໃຫຍ່ໂຕມະໂຫລານ ໃນວາລະຕົ້ນຂອງລະດູບານໃໝ່.

ເຜົ່າໄທດຳ ແມ່ນຊົນເຜົ່າໜຶ່ງ ທີ່ຈັດຢູ່ໃນໝວດຊົນເຜົ່າໄຕ ທີ່ມີຖິ່ນຖານດັ້ງເດີມຢູ່ ເຂດຊາຍແດນ ພາກທິດເໜືອ ຂອງປະເທດລາວ ເຊັ່ນ: ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ, ຜົ້ງສາລີ, ອຸດົມໄຊ, ຫຼວງພະບາງ ແລະແຂວງໄຊຍະບູລີ ໂດຍປະປົນກັບເຜົ່າອື່ນໆ. ເຜົ່າໄທດຳ ຕັ້ງບ້ານເຮືອນຢູ່ເຂດພູພຽງ, ທົ່ງພຽງ ເຮັດໄຮ່ ແລະ ເຮັດນາ ເຮັດສວນຄົວ, ປູກຝ້າຍ, ປູກມອນລ້ຽງມ້ອນ, ລ່າເນື້ອ, ລ້ຽງສັດ, ຫາປາ, ເຜົ່າໄທດຳ ແຕ່ກ່ອນການດຳລົງຊີວິດ ແມ່ນອີງໃສ່ທຳມະຊາດເປັນຕົ້ນຕໍ, ເພາະສະນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າ ມີຄວາມເຊື່ອວ່າ ໃນທຳມະຊາດ ມີໝໍມົດ(ແມ່ມົດ), ໝໍມົນ, ໝໍຜີ, ມີຜີສາງນາງໄມ້ ທີ່ທີກຳລັງອະພິນິຫານ ຕັດສິນຊາຕາກຳຂອງ ພວກເຂົາທັງໜົດ ແລະ ເຂົາເຈົ້າ ມີຄວາມເຊື່ອວ່າຢູ່ເທິງຟ້າມີ “ແຖນຫຼວງ” ເປັນຜູ້ປະດິດ ຟ້າ, ດິນ, ມະນຸດ, ສັດສາວາສິ່ງ, ທັງເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງ ບັນພະຊົນທັງຫຼາຍ ຫຼື ວຽກໃດໜຶ່ງ ຢູ່ໃນໂລກ ມະນຸດ ອີກດ້ວຍ. ນອກຈາກ ບັນດາແຖນຢູ່ເທິງຟ້າແລ້ວ, ເຂົາເຈົ້າ ຍັງມີຄວາມເຊື່ອວ່າ ພູຜາ ປ່າດົງຫ້ວຍນ້ຳລຳເຊ…ລ້ວນແຕ່ມີ “ ຜີ ” ເຈົ້າອາຮັກເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງ. ດ້ວຍເຫດນີ້, ເມື່ອຄົນເຮົາ ຢາກຈະຕັ້ງບ້ານ, ເຮັດໄຮ່, ບຸກເບິກດິນນາ, ຫາປາ, ລ່າເນື້ອ ແລະ ອື່ນໆ ລ້ວນແຕ່ຕ້ອງໄດ້ ຂໍອະນຸຍາດ ຈາກຜີ ຫຼື ເຈົາອາຮັກ ທີ່ປົກປັກຮັກສາ ສະຖານທີ່ນັ້ນໆ ສາກ່ອນ ຈຶ່ງລົງມືເຮັດໄດ້. ເພື່ອປະຕິບັດພິທີການບູຊາ ຟ້າດິນ, ບ້ານເມືອງ ແລະ ອື່ນໆ ໃນທຸກໆປີ ໄດ້ມີການ ເສ້ັນຫວາຍເມືອງ, ບ້ານ ແລະ ເຮືອນ ຢ່າງໃຫຍ່ໂຕມະໂຫລານ ໃນວາລະຕົ້ນຂອງລະດູບານໃໝ່ ໃນໂອກາດ ເສັ້ນຫວາຍເຮືອນ ຫົວໜ້າຄອບຄົວ ຈະເປັນຜູ້ຕາງໜ້າ ບັນດາສະມາຊິກໃນຄອບຄົວຂອງຕົນ ລາຍງານສະພາບຂອງ ຄອບຄົວຂອງຕົນ ໃຫ້ປູ່ຍ່າຕາຍາຍ ໄດ້ຮັບຊາບ ແລະ ນົບໄຫວ້ ໃຫ້ຜີປູ່ຍ່າຕາຍາຍ ຄຸ້ມຄອງລູກຫຼານທຸກຄົນ ໃນຄອບຄົວ. ນອກນັ້ນ, ຊົນເຜົ່າໄທດຳ ເປັນເຜົ່າມີທີ່ການນຸ່ງຖືແບບດັ້ງເດີມ ເປັນເອກະລັກສະເພາະເຜົ່າໜຶ່ງຂອງລາວ ມີຮີດຄອງປະເພນີ ຂອງຕົນທີ່ສືບທອດກັນມາ ເຖິງປະຈຸບັນ.

ຂໍ້ມູນຮູບພາບປະກອບ: ມໍລະດົກລ້ານຊ້າງ
ໂດຍ: ນາງ ສາຍວາລິນ ບໍລະວົງ

ບົດຄວາມຫຼ້າສຸດ

ອັນຕະລາຍກວ່າທີ່ຄິດ! ຜົນກະທົບຂອງການໃຊ້ໜ້າຈໍມື້ລະ 90 ນາທີ ຕໍ່ພັດທະນາການຂອງເດັກນ້ອຍ

ງານວິໄຈຈາກຕ່າງປະເທດເປີດເຜີຍວ່າ ເດັກນ້ອຍທີ່ໃຊ້ເວລາຢູ່ໜ້າຈໍຫຼາຍກວ່າ 90 ນາທີຕໍ່ມື້ ມີພັດທະນາການດ້ານພາສາ, ການສື່ສານ, ການຂຽນ ແລະການຄິດຄຳນວນ ຕໍ່າກວ່າຄ່າສະເລ່ຍ ລວມເຖິງມີທ່າອ່ຽງເກີດພຶດຕິກຳທີ່ບໍ່ເໝາສົມຫຼາຍຂຶ້ນ ເມື່ອອາຍຸ 4 ຫາ 8...

ທູດລາວ ຍື່ນສານຕາຕັ້ງຕໍ່ ສົມເດັດ ພະຣາຊາ ແຫ່ງ ຣາຊະອານາຈັກ ດານມາກ

ໃນຕອນເຊົ້າວັນທີ 15 ມັງກອນ 2025, ທີ່ພະຣາຊະວັງຂອງເຈົ້າຊີວິດ, ນະຄອນຫລວງໂກເປັນຮາກ ປະເທດດານມາກ, ທ່ານ ບຸນທະວີ ວິລະວົງ ໄດ້ຍື່ນສານຕາຕັ້ງຕໍ່ ສົມເດັດພະຣາຊາ ເຟຣເດຣິກ ອານເດຣ...

ສະຫຼົດ! ບ້ານເສດຖີໃນກໍປູເຈຍ ແຈກອັງເປົາ ເປັນເຫດເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຢຽບກັນຈົນເສຍຊີວິດ 4 ຄົນ

ສຳນັກຂ່າວຕ່າງປະເທດລາຍງານໃນເຊົ້າວັນທີ 23 ມັງກອນ 2025 ເກີດເຫດສະຫຼົດຂຶ້ນທີ່ປະເທດກໍປູເຈຍ ເມື່ອມີບ້ານເສດຖີຫຼັງໜຶ່ງ ໄດ້ເຮັດການແຈກອັງເປົາເພື່ອສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນກຸດຈີນ ຈາກນັ້ນປະຊາຊົນຈຳນວນຫຼາຍຈຶ່ງໄດ້ແຫ່ພາກັນໄປບ້ານຫຼັງດັ່ງກ່າວ ເມື່ອຈຳນວນຄົນເພີ່ມຫຼາຍຂຶ້ນເຮັດໃຫ້ ບາງຄົນເປັນລົມ ຈຶ່ງເກີດເປັນເຫດເຮັດໃຫ້ຄົນຢຽບກັນເສຍຊີວິດ 4 ຄົນ ແລະ...

ສະກັດກັ້ນນາຍໜ້າຄ້າມະນຸດ ຢູ່ສະໜາມບິນສາກົນວັດໄຕ

ໃນວັນທີ 13 ມັງກອນ 2025 ຜ່ານມາ, ກົມຕໍາຫຼວດສະກັດກັ້ນ ແລະ ຕ້ານການຄ້າມະນຸດ ໄດ້ຮັບແຈ້ງຈາກກົມຕໍາຫຼວດກວດຄົນເຂົ້າ-ອອກເມືອງ ກົມໃຫຍ່ສັນຕິບານ ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ທີ່ປະຈຳຢູ່ດ່ານ ຕມ ສະໜາມບິນສາກົນວັດໄຕ...