spot_img
Homeປະເພນີ-ວັດທະນະທຳຄວາມເປັນມາຂອງຊົນເຜົ່າຍວນ

ຄວາມເປັນມາຂອງຊົນເຜົ່າຍວນ

Published on

ຊົນເຜົ່າຍວນມີປະຫວັດຄວາມເປັນມາຄ້າຍຄືກັບຊົນເຜົ່າໃນໝວດພາສາລາວ-ໄຕ ທີ່ໄດ້ອົບພະຍົບ ແລະເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກພາກໃຕ້ ຫຼື ພາກຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຂອງຈີນແລ້ວເຂົ້າສູ່ດິນແດນພາກເໜືອຂອງລາວເຮົາໃນລະຫວ່າງສະຕະວັດທີ 13 ເປັນຕົ້ນມາ. ປະຈຸບັນ, ຊົນເຜົ່າຍວນທີ່ອາໄສຢູ່ ສປປ ລາວເຮົາໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານພູມລໍາເນົາຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອເຊັ່ນ: ແຂວງອຸດົມໄຊ, ບໍ່ແກ້ວ, ໄຊຍະບູລີ, ຫຼວງພະບາງ ແລະຜົ້ງສາລີເປັນຕົ້ນ.

– ຕາມການບອກເລົ່າຂອງພໍ່ຕູ້ໃຫຍ່ເຂດບ້ານທົ່ງປົ່ງ, ຄຸ້ມເຜົ່າໄທດໍາ, ເມືອງສີໂຄດຕະບອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຊື່ເອີ້ນຂອງຊົນເຜົ່າຍວນນີ້ເອີ້ນຕົນເອງວ່າ ຍວນ ແລະຊົນເຜົ່າອື່ນໆ ກໍ່ມັກເອີ້ນເຂົາເຈົ້າຍວນເຊັ່ນກັນ ເຊິ່ງຊື່ທີ່ເຂົາເຈົ້າມັກກໍແມ່ນຊົນ ເຜົ່າຍວນ.  ການທີ່ເອີ້ນຊື່ວ່າ: ຍວນ,ໄຕຍວນ, ໄທຍວນ, ໂຍນ, ໄຕໂຍນ, ໄທໂຍນ ນີ້ແມ່ນມາຈາກຫຼັກຖານທາງປະຫວັດສາດ ແລະພຶດຕິກໍາບາງຢ່າງໃນປະຈຸບັນເຊິ່ງໄດ້ສັນນິຖານວ່າເປັນການເອີ້ນຊື່ຄົນທີ່ມາຈາກຊື່ຂອງອານາຈັກໂຍນົກ, ອີກຄໍາເຫັນໜຶ່ງວ່າຍວນມາຈາກໄມ້ກັນຜີທີ່ເຂົາເຈົ້າຕອກໄວ້ຢູ່ເທິງຂອບປະຕູເບື້ອງເທິງ, ຊົນເຜົ່າຍວນ ປະກອບມີສອງແຊງຄື: ກະລອມ ແລະງ້ຽວ.

– ພາສາຂອງຊົນເຜົ່າຍວນ ແມ່ນມີພາສາການປາກເວົ້າທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຕົນເອງຊຶ່ງໄດ້ຈັດເຂົ້າຢູ່ໃນໝວດພາສາລາວ-ໄຕ, ສໍາລັບສຽງສໍານຽງປາກເວົ້າຂອງຊົນເຜົ່າຍວນຄ້າຍຄືກັນກັບຊົນເຜົ່າລື້ ແລະອີກດ້ານໜຶ່ງເຂົາເຈົ້າກໍ່ມີຕົວໜັງສືຂຽນຄ້າຍຄືກັບໜັງສືຂອງຊົນເຜົ່າລື້ເຊັ່ນດຽວກັນ (ໜັງສືທໍາ).

– ຍ້ອນມີປະຫວັດຄວາມເປັນມາຕະຫຼອດຮອດການເຄື່ອນຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ໃນດິນດອນຕອນນີ້ພ້ອມດຽວກັນກັບບັນດາເຜົ່າທີ່ປາກເວົ້າພາສາລາວ-ໄຕ. ສະນັ້ນ, ຮີດຄອງປະເພນີ, ຄວາມເຊື່ອຖື ແລະວັດທະນະທໍາ-ສັງຄົມ ຂອງຊົນເຜົ່າຍວນຈິ່ງມີລັກສະນະຄ້າຍຄືກັນກັບຊົນເຜົ່າໃນໝວດພາສາ ລາວ-ໄຕ ເຊິ່ງເຂົາເຈົ້າໄດ້ມີຄວາມເຊື່ອ ແລະນັບຖືພຸດທະສາສະໜາພ້ອມດຽວກັນນັ້ນກໍຍັງໄດ້ເຊື່ອຖືຜີນໍາອີກເຊັ່ນ: ຜີພໍ່, ຜີແມ່, ຜີຟ້າ ແລະຜີອື່ນໆ, ໝາຍຄວາມວ່າ: ການເຊື່ອຖືໃນເລື່ອງຂອງຈິດວິນຍານ, ຄວາມເຊື່ອຖືທາງດ້ານໄສຍະສາດ ແລະສິ່ງທີ່ນອກເໜືອຈາກທໍາມະຊາດທີ່ບັນພະບຸລຸດໄດ້ກໍານົດໄວ້ນັ້ນຍັງມີຢູ່ໃນຊີວິດປະຈໍາວັນຂອງຊົນເຜົ່າຍວນ.

– ຊົນເຜົ່າຍວນມີລັກສະນະຄ້າຍຄືກັນກັບຊົນເຜົ່າລື້ທາງດ້ານສັງຄົມຊຶ່ງປະກອບມີຫຼາຍກົກເຫຼົ່າ, ຫຼາຍຕະກູນ ແລະຫຼາຍຊັ້ນຄົນ, ແຕ່ເຂົາເຈົ້າຖືວ່າຄົນຢູ່ໃນຕະກູນດຽວກັນແມ່ນສືບເຊື້ອສາຍມາຈາກບັນພະບຸລຸດດຽວກັນ, ເປັນຍາດພີ່ນ້ອງກັນຕ້ອງມີຄວາມຮັກແພງສາມັກຄີຊ່ວຍເຫຼືອກັນໃນການດໍາລົງຊີວິດປະຈໍາວັນ. ສໍາລັບລະບົບຂອງຄອບຄົວ, ຊົນເຜົ່າຍວນມີຮີດຄອງທີ່ປະຕິບັດແບບຜົວດຽວ-ເມຍດຽວ, ມີການສືບເຊື້ອສາຍທາງພໍ່ເປັນສໍາຄັນການເລືອກຄູ່ຄອງກ່ອນການແຕ່ງດອງນັ້ນແມ່ນຂຶ້ນກັບຄູ່ບ່າວ-ສາວເປັນຜູ້ຕົກລົງກັນແລ້ວຈິ່ງສະເໜີໃຫ້ພໍ່ແມ່ເພື່ອຈັດການສູ່ຂໍຕາມຮີດຄອງປະເພນີ, ແຕ່ພິເສດໃນສັງຄົມຂອງຊົນເຜົ່າຍວນນີ້ແມ່ນຝ່າຍຍິງເປັນຜູ້ໄປສູ່ຂໍນໍາຝ່າຍຊາຍ, ພາຍຫຼັງທີ່ທັງສອງຝ່າຍໄດ້ຕົກລົງເຫັນດີນໍາກັນໃນເລື່ອງຕ່າງໆແລ້ວຈິ່ງກໍານົດມື້ແຕ່ງດອງ. ຫຼັງຈາກແຕ່ງດອງກັນແລ້ວ, ຄູ່ຜົວ-ເມຍກໍ່ໄດ້ຕົກລົງກັນໃນການດໍາລົງຊີວິດ, ແຕ່ໂດຍທົ່ວໆໄປແລ້ວຜູ້ຊາຍຈະໄປຢູ່ເຮືອນແມ່ຍິງກ່ອນແລ້ວຈິ່ງກັບຄືນມາຢູ່ເຮືອນກັບພໍ່ແມ່ຂອງຕົນ ຫຼື ອອກໄປຕັ້ງເຮືອນໃໝ່ໃນປະຈຸບັນ, ໂຄງສ້າງສັງຄົມຂອງຊົນເຜົ່າຍວນເປັນລັກສະນະລະບົບຄອບຄົວດຽວເຊິ່ງແຕກຕ່າງກັນກັບໃນສະໄໝກ່ອນທີ່ເປັນລະບົບຄອບຄົວຂະຫຍາຍ, ຊົນເຜົ່າຍວນມັກຕັ້ງຖິ່ນຖານບ້ານຊ່ອງຢູ່ຕາມເຂດທົ່ງພຽງ, ລຽບຕາມແຄມແມ່ນໍ້າລໍາເຊທີ່ມີເງື່ອນໄຂສະດວກໃນການດໍາລົງຊີວິດປະຈໍາວັນໂດຍສະເພາະແມ່ນບ່ອນທີ່ມີເງື່ອນໄຂໃນການເຮັດນາ.

ຂໍ້ມູນຈາກ: ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ

ບົດຄວາມຫຼ້າສຸດ

ຜົນສໍາເລັດໃນການພັດທະນາຂົງເຂດການພັດທະນາຊົນນະບົດຢູ່ແຂວງອຸດົມໄຊ

ໃນໂອກາດຂຶ້ນລາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມ ສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 8 ຂອງສະພາປະຊາຊົນ ແຂວງອຸດົມໄຊ ຊຸດທີ II ໃນຕອນເຊົ້າວັນທີ 14 ມັງກອນ 2025 ທີ່ສະໂມສອນແຂວງ, ທ່ານ ບຸນຄົງ...

ສະຕາບັກຊ໌ ກຽມຍົກເລີກນະໂຍບາຍຫ້າມຄົນທົ່ວໄປເຂົ້າໄປນັ່ງ ຫຼື ເຂົ້າຫ້ອງນ້ຳ ຖ້າບໍ່ຊື້ເຄື່ອງພາຍໃນຮ້ານ

ສຳນັກຂ່າວຕ່າງປະເທດລາຍງານໃນວັນທີ 14 ມັງກອນ 2025 ນີ້ວ່າ: ສະຕາບັກຊ໌ ກຽມຍົກເລີກນະໂຍບາຍສຳລັບຮ້ານກາເຟໃນອາເມຣິກາເໜືອ ທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ຄົນທົ່ວໄປເຂົ້າມານັ່ງໃນຮ້ານໄດ້ຕາມສະດວກ ເຊິ່ງໃຊ້ມາເກືອບ 7 ປີ ໂດຍຈະກຳນົດໃຫ້ລູກຄ້າຕ້ອງຊື້ເຄື່ອງກ່ອນຫາກຕ້ອງການເຂົ້າມານັ່ງຫຼິ້ນ ຫຼື ໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳ. ໂດຍການປ່ຽນແປງນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວຈະເລີ່ມໃຊ້ໃນວັນທີ...

ກອງປະຊຸມຮ່ວມມືລົງທຶນ ລາວ-ຫວຽດນາມ ປະຈໍາປີ 2025

ກອງປະຊຸມຮ່ວມມືລົງທຶນ ລາວ-ຫວຽດນາມ ປະຈໍາປີ 2025 ຈັດຂຶ້ນເມື່ອບໍ່ດົນຜ່ານມານີ້ ຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ໂດຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງ 2 ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ສປປ ລາວ...

ຍີ່ປຸ່ນຊ່ວຍເຫຼືອລ້າ ກໍ່ສ້າງໂຮງຮຽນປະຖົມສົມບູນບ້ານນາຊູ ເມືອງກາສີ ແຂວງວຽງຈັນ

ວັນທີ 13 ມັງກອນ 2025, ຢູ່ຫ້ອງວ່າການແຂວງວຽງຈັນ,ທ່ານ ໂຄອິສຶມິ ສຶໂຕມຶ ເອກອັກຄະຣັດຊະທູດວິສາມັນ ຜູ້ມີອຳນາດເຕັມແຫ່ງປະເທດຍີ່ປຸ່ນ ປະຈຳ ສປປ ລາວ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ ໄດ້ເດີນທາງມາເຮັດວຽກຢູ່ແຂວງວຽງຈັນ...