ໂດຍ: ຊຽງກະເລັນ ບ້ານນາ
ວັດພະບາດ ເມືອງທ່າພະບາດ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ ເປັນວັດເກົ່າແກ່ມີຊື່ສຽງແຫ່ງໜຶ່ງ ໃນຈຳນວນບັນດາວັດທີ່ ຕັ້ງຢູ່ລຽບແຄມທາງເລກທີ 13 ໃຕ້ ໄກຈາກນະຄອນຫຼວງລົງໄປທາງໃຕ້ປະມານ 80 ກິໂລແມັດ ຄວາມມີຊື່ສຽງທີ່ພຸດທະສາສະນິກະຊົນນິຍົມສັດທາ ບໍ່ສະເພາະແຕ່ໃນ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ ແລະ ນະຄອນຫຼວງເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຢູ່ທາງລຽບຝັ່ງຂອງ ເບື້ອງປະເທດໄທ ກໍຖືວ່າເຫຼື້ອມໃສສັດທາ ຕໍ່ວັດພະບາດ ເໝືອນກັນ. ສິ່ງສຳຄັນພາຍໃນວັດມີ ຮອຍພະພຸດທະບາດ(ຮອຍຕີນພະພຸດທະເຈົ້າ), ອາຄານສະຖານທີ່ເກົ່າແກ່ ແລະອົງພະທາດ ເຊິ່ງຖືວ່າເປັນພະທາດສັກສິດຄູ່ບ້ານຄູ່ເມືອງຂອງແຂວງບໍລິຄຳໄຊກໍວ່າໄດ້.
ວັດພະບາດຕັ້ງຢູ່ເທິງໂນນຫີນສູງ ໃນເນື້ອທີ່ 12 ເຮັກຕາ ທຸກສິ່ງປຸກສ້າງນັບແຕ່ອາຮາມ ຮອຍພະບາດ,ພະທາດ, ຫໍພະນອນ, ຫໍແຈກ, ກຸຕິ, ຫໍລະຄັງ, ບ່ອນປະຕິບັດທຳຂອງພະພິກຂຸ ລ້ວນແຕ່ຖືກປຸກສ້າງໃສ່ເທິງພະລານຫີນທັງນັ້ນ(ປັດຈຸບັນບູຊະນິຍະສະຖານຕ່າງໆ ພາຍໃນວັດແມ່ນມີຄວາມເກົ່າແກ່ແລະເປັນເອກະລັກສະເພາະບໍ່ຄືໃຜ). ດັ່ງນັ້ນ ສິ່ງທີ່ເປັນຖາວອນວັດຖຸໃນວັດຈຶ່ງເກີດຂຶ້ນຈາກແຮງສັດທາ ຫຼືການບໍລິຈາກ ຈາກຜູ້ໃຈບຸນທັງຫຼາຍ ແລະ ກ່ວາຈະສຳເລັດແຕ່ລະຫຼັງ ທີ່ຢູ່ເທິງພະລານຫີນ ບັນດານາຍຊ່າງກໍສູ້ຊົນຜ່ານຜ່າ ເຈາະສີ່ວຫີນເຫຼົ່ານັ້ນ ເພື່ອການກໍ່ສ້າງອັນແສນລຳບາກ ຈົນສຳເລັດ. ແຕ່ເຖິງແນວໃດກໍດີ ຄວາມພະຍາຍາມທັງຫຼາຍທັງປວງ ຍ່ອມເກີດຜົນສຳເລັດໄດ້ ເມື່ອຜູ້ມີຈິດໃຈພະຍາຍາມ ຍ້ອນແນວນັ້ນ ວັດພະບາດ ຈຶ່ງມີແຕ່ສິ່ງປຸກສ້າງ ທີ່ຢູ່ເທິງ ໂງ່ນພະລານຫີນທັງນັ້ນ ແລະ ກາຍເປັນຂໍ້ຄິດໜຶ່ງ ຕໍ່ຜູ້ພົບເຫັນ.
ຕາມຕຳນານກ່າວໄວ້ວ່າ ກ່ອນ ພສ 35 ປີ ພະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ປະພາດໃນບໍລິເວນນີ້ ພະຍານາກຕົນໜຶ່ງຊື່ ສຸຄະຫັດຖີ (ມີຮູບປັ້ນຢູ່ວັດໂພນສັນ) ຈຶ່ງໄດ້ຂໍໃຫ້ພະພຸດທະເຈົ້າປະທັບຮອຍພະບາດ(ຮອຍຕີນ)ໄວ້ເພື່ອເປັນສິລິມຸງຄຸນແລະເປັນທີ່ສັກກາລະບູຊາຂອງຜູ້ເລື່ອມໃສໃນພຸດທະສາດສະໜາ. ຮອຍພະບາດຖືກຄົ້ນພົບໃນເດືອນມີນາ ປີ 1933 ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈຶ່ງສ້າງຕັ້ງວັດໃສ່ໃນບໍລິເວນນັ້ນໃນໂອກາດຕໍ່ມາ. ຮອຍພະບາດ ເປັນຮອຍພະບາດເບື້ອງຂວາ ເລິກ 46 ຊັງຕີແມັດ ກ້ວາງ 120 ຊັງຕີແມັດ ຍາວ 240 ຊັງຕີແມັດ ປິ່ນໄປທາງທິດຕາເວັນອອກ ກົງຈັກພື້ນພະບາດ ມີຮູບສັດ 108 ຊະນິດ ຊຶ່ງກາຍເປັນພຸດທະສະຖານ ທີ່ໜ້າສົນໃຈທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງ ຕາມການບອກເລົ່າຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດນັ້ນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ວັດແຫ່ງນີ້ ໄດ້ມີພະພິກຂຸສາມະເນນ ອອກຕົນຍາດໂຍມມາປະຕິບັດທຳບໍ່ຂາດ ພ້ອມດຽວກັນ ກໍມີເຈົ້າສັດທາໃຫ້ການອຸປະຖຳບໍ່ຂາດເຊັ່ນກັນ. ຢູ່ບໍລິເວນວັດ ຈະມີຮູບປັ້ນ ສັດສາວາສິ່ງ ຕ່າງໆ ຕະຫຼອດເຖິງຄະຕິເຕືອນໃຈ ຕໍ່ບາບບຸນຄຸນໂທດ ແລະ ພຸດທະພາສິດຕ່າງໆ ເພື່ອຕັກເຕືອນ ຜູ້ຄົນ ໃຫ້ດຳລົງຊີວິດທີ່ຖືກຕ້ອງ ປາສະຈາກການທຳບາບ ລະເວັ້ນກິເລດຕັນຫາ ຊຶ່ງນຳພາໄປສູ່ຄວາມທຸກ ໃນບັ້ນປາຍຂອງຊີວິດ.
ໃນທຸກໆປີ ເພິ່ນຈັດບຸນນະມັດສະການພະບາດ ກົງກັບວັນເພັງ 15 ຄໍ່າ ເດືອນ 2 ເຊິ່ງມີອອກ ຕົນຍາດໂຍມ ມາຮ່ວມທຳບຸນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ບຸນພະບາດ ນອກຈາກໄຫວ້ພະ ບາດ ໄຫວ້ພະທາດແລ້ວ ຍັງຕິດພັນກັບການເຮັດບຸນພະເຫວດ ປະຈຳປີອີກດ້ວຍ ພ້ອມໆກັບເຮັດບຸນວັດພະບາດ ເພິ່ນກໍຈັດບຸນວັດໂພນສັນທີ່ຕັ້ງຢູ່ຕິດກັບນ້ຳຂອງ ຫ່າງ ຈາກທາງເລກ 13 ປະມານ 3 ກິໂລແມັດ ໃສ່ວັນດຽວກັນ ເຊິ່ງຫຼາຍຄົນມັກເອີ້ນລວມວ່າ ພະບາດໂພນສັນ.
