ບຸນເຂົ້າປະດັບດິນ ແມ່ນບຸນປະເພນີປາງໜຶ່ງ ທີ່ຖືກຈັດຂຶ້ນໃນມື້ເດືອນເກົ້າດັບ ຫຼື ແຮມ 14 ຄ່ຳ ເດືອນເກົ້າ ຍາມກາງພັນສາ ຕາມຕຳນານທີ່ເລົ່າຂານກັນມາ ກໍ່ວ່າເປັນບຸນໃນການອຸທິດສ່ວນກຸສົນແກ່ດວງວິນຍານຂອງບັນພະບູລຸດ ປູ່ຍ່າຕາຍາຍ ພໍ່ຕູ້ ແມ່ຕູ້ ພໍ່ເຖົ້າ ແມ່ເຖົ້າ ຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ແມ່ນແຕ່ດວງວິນຍານຂອງຜູ້ໄຮ້ຍາດຂາດມິດ ຫຼື ທີ່ເອີ້ນຕາມພາສາຊາວບ້ານວ່າ: ຜີບໍ່ມີຍາດ ກໍ່ຈະໄດ້ຮັບອະນິສົງຈາການໃຫ້ທານໃນບຸນນີ້ເຊັ່ນກັນ ດັ່ງນັ້ນ ຖ້າຈະເວົ້າວ່າເປັນການອຸທິດສ່ວນກຸສົນທີ່ບໍ່ມີຂອບເຂດກໍ່ວ່າໄດ້ ປັດຈຸບັນມີຜູ້ເວົ້າວ່າ: ເພື່ອເຈົ້າກຳນາຍເວນນຳອີກ ຍິ່ງເພີ່ມທະວີຕື່ມຂຶ້ນອີກ ເພາະບາງພິທີຄຳນີ້ເພິ່ນກໍ່ບໍ່ໃສ່ ເພາະໄດ້ໄລ່ລວມໃນການອຸທິດເຖິງໄປແລ້ວ.
ບຸນເຂົ້າປະດັບດິນ ເວົ້າໃຫ້ຖືກແທ້ ຊື່ເດີມແທ້ແມ່ນບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ເຊິ່ງຕຳນານເລົ່າຂານກັນມາຫຼາຍຟ້າຫຼ້າປີກໍ່ວ່າ ເປັນບຸນອຸທິດເຖິງດວງວິນຍານຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ໄປຜຸດໄປເກີດ ໄດ້ຮັບສ່ວນບຸນຄືໄດ້ກິນຂອງທານທີ່ຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ຫຼື ມະນຸດຜູ້ໃຈບຸນທັງຫຼາຍ ສົ່ງໄປໃຫ້ດ້ວຍສອງວິທີການຄື: (ໜຶ່ງ) ຖວາຍເປັນສັງຄະທານ ໃສ່ບາດຢາດນ້ຳ ໂດຍຜ່ານທາງພະສົງອົງຄະເຈົ້າ ເຊິ່ງຈະເປັນຜູ້ສົ່ງບຸນກຸສົນດັ່ງກ່າວຕໍ່ໄປຍັງຜູ້ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ (ສອງ) ແມ່ນຜູ້ອຸທິດສ່ວນກຸສົນໄດ້ເອົາສິ່ງຕ່າງໆທໍ່ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຊີ້ນແຫ້ງ ປາແຫ້ງ ໝ້ຽງ ໝົກ ເຂົ້າປຸ້ນ ເຂົ້າປາດ ເຂົ້າຕອກ ພິກ ເກືອ ຄຳໝາກ ກອກຢາ ອາຫານຫວານຄາວ ໝາກໄມ້ ເງິນ ເຄື່ອງໃຊ້ໄມ້ສອຍ ສິ່ງຈຳເປັນ ໄປຢາກຕາມຕ້າຍວັດ ກຳແພງວັດ ຫຼື ຕາມຮົ້ວເຮືອນ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ມາຮັບເຫັນງ່າຍ ໃນການຢາຍແມ່ນລຸກແຕ່ເດິກຖືເອົາຕອນເຊົ້າໆ ເລີ່ມແຕ່ໄກ່ຂັນກົກເປັນຕົ້ນມາ.
ຕາມຕຳນານຍັງເວົ້າວ່າ: ພໍຮອດເດືອນເກົ້າດັບ ພະຍາຍົມພິບານ ເຊິ່ງເປັນຜູ້ຄວບຄຸມການປະພຶດຂອງຜູ້ກະທຳບາບ ຄາວເປັນມະນຸດ ຄົນບາບໜາສາໂຫດບໍ່ມີໃຜເຮັດບຸນຫາເຖິງ ເຮັດກໍ່ສົ່ງບໍ່ເຖິງ ເຂົາຈະຕ້ອງຮັບກຳຕາມຜົນການປະພຶດທຳບາບ ທີ່ໄດ້ເຮັດເອົາໄວ້ໃນຍາມເປັນຄົນ ຈົນເຖິງເວລາສົມຄວນ ຕາມຄວາມຜິດໜັກເບົາ ບໍ່ຕ່າງຫຍັງກັບຖືກປະຕິບັດໂທດທີ່ເມືອງມະນຸດ ພໍຮອດວັນດັ່ງກ່າວ ພະຍາຍົມພິບານ ໄດ້ປ່ອຍວິນຍານຜູ້ບໍ່ທັນໄປເກີດ ແລະ ທຸກທໍລະມານດ້ວຍຄວາມຫິວໂຫຍຢ່າງໜັກນັ້ນ ໃຫ້ລ່ອງລອຍອອກມາຮັບເອົາອະນິດສົງຈາກຂອງທານທີ່ເປັນຂອງພີ່ນ້ອງຍາດມິດ ແລະ ຜູ້ບໍ່ເປັນພີ່ນ້ອງຍາດມິດ ກໍ່ມາຮັບໄດ້ທຸກຖ້ວນໜ້າ ແຕ່ກໍ່ມີເວລາຈຳກັດຄື: ໄປແລ້ວຕ້ອງກັບຄືນມາໝໍ້ນະຮົກ ກ່ອນຕາເວັນຂຶ້ນຂອງມື້ນັ້ນ.
ສ່ວນທາງສາສະໜາ ເພິ່ນກໍ່ມີການຈັດຕັ້ງເຮັດບຸນສິນກິນທານ ໃສ່ບາດຢາດນ້ຳ ຟັງທຳມະເທສະໜາຕາມປະເພນີທີ່ເຄີຍປະຕິບັດກັນມາ ແລະ ອຸທິດສ່ວນກຸສົນໄປຍັງຜູ້ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ຕາມຄວາມເຊື່ອແຕ່ໃດໆມາ ຕອນຄ່ຳຂອງວັນດັ່ງກ່າວ ກໍ່ມີການແຫ່ດອກໄມ້ ວຽນທຽນ ບາງບ່ອນກໍ່ມີການຄົບງັນຕາມເງື່ອນໄຂ.
ຢູ່ປະເທດລາວເຮົາ ທີ່ແຂວງຫຼວງພະບາງ ນອກຈາກເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ຕາມປະເພນີແລ້ວ ເພິ່ນຍັງຈັດໃຫ້ມີບຸນຊ່ວງເຮືອຕາມປະເພນີທີ່ນ້ຳຄານ ຕົວເມືອງຫຼວງພະບາງ (ບໍລິເວນໃກ້ໆປາກນ້ຳຄານ ແຕ່ທ່າປ້າເຝືອຂຶ້ນເມືອເທິງ) ໂດຍແມ່ນຖືເອົາມື້ເຂົ້າປະດັບດິນເປັນມື້ຕັ້ງ ແລະ ຄົບງັນ ອອກໃໝ່ໜຶ່ງຄ່ຳ ເດືອນສິບ ເປັນມື້ຊ່ວງ ເຊິ່ງໂອກາດນີ້ ຖືວ່າເປັນບຸນປາງໃຫຍ່ປາງໜຶ່ງຂອງຊາວຫຼວງພະບາງ ໂດຍມີຄົນເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຄັບຄາໜາແໜ້ນ ໂດຍສະເພາະ ນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ຖືກວ່າມາກັນຫຼວງຫຼາຍທຸກໆປີ.
ໂດຍ: ປັອກເລັກ