ທ່ານ ຈອນ ຊາມູເອນ (John Samuel) ຈາກອົງການ Oxfam ຊຸກຍູ້ໃຫ້ມີການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັນໃນເວທີປາໄສອາຊຽນ.
ໃນເວທີປາໄສທຸລະກິດອາຊຽນ ທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃນວັນທີ 24 ກັນຍາ ທີ່ຜ່ານມາ, ທ່ານ ຈອນ ຊາມູເອນ, ຜູ້ອໍານວຍການຂອງອົງການ Oxfam International ປະຈຳພາກພື້ນອາຊີ ໄດ້ກ່າວກ່ຽວກັບຄວາມສໍາຄັນຂອງການລວມຕົວ ແລະ ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງຂອງແມ່ຍິງໃນວິວັດທະນາການດຳເນີນທຸລະກິດຂອງລາວ ດັ່ງນີ້:
ທ່ານ ຈອນ ຊາມູເອນ ໄດ້ນໍາເອົາປະສົບການທີ່ເຮັດວຽກມາ 8 ປີ ໃນສະໜັບສະໜູສັງຄົມ ເພື່ອການເປັນຜູ້ຕາງໜ້າໃຫ້ Oxfam – ເຊິ່ງເປັນສະຫະພັນທີ່ມຸ່ງໜັ້ນທີ່ຈະແກ້ໄຂບັນເທົາຄວາມທຸກຍາກທົ່ວໂລກນັບຕັ້ງແຕ່ 1942 – ທ່ານໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງບົດບາດສໍາຄັນທີ່ວິສາຫະກິດຈຸລະພາກ, ຂະໜາດນ້ອຍ, ແລະ ຂະຫນາດກາງ (MSMEs) ມີຢູ່ໃນເສດຖະກິດຂອງພາກພື້ນ.
ດ້ວຍກຳລັງແຮງງານຂອງລາວຫຼາຍກວ່າ 80 ສ່ວນຮ້ອຍ ຢູ່ໃນວິສາຫະກິດເຫຼົ່ານີ້, ທ່ານໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມຈຳເປັນຂອງກອບການສະໜັບສະໜູນທີ່ສົ່ງເສີມການເຕີບໃຫຍ່ທີ່ສະເໝີພາບ ແລະ ການປະຕິບັດແບບຍືນຍົງ, ຮຽກຮ້ອງການຮ່ວມມືລະຫວ່າງລັດຖະບານ, ວິສາຫະກິດ ແລະ ສັງຄົມ ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວ. ເຖິງວ່າຈະມີສິ່ງທ້າທາຍຈາກການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19, MSMEs ຍັງຄົງເປັນກະດູກສັນຫຼັງຂອງເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ, ໂດຍສະເພາະໃນເຂດຊົນນະບົດ.
“ຢູ່ລາວ, ວິສາຫະກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຈຸລະພາກ ສະໜອງວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ໂອກາດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນໃນບ້ານ. Oxfam ຍັງໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມກັບກຸ່ມແມ່ຍິງ, ສະໜັບສະໜູນຂໍ້ລິເລີ່ມຕ່າງໆເຊັ່ນ: ການທ່ອງທ່ຽວຊຸມຊົນ ແລະ ການທ່ອງທ່ຽວທີ່ເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມ”.
ການທ່ອງທ່ຽວຊຸມຊົນໝາຍເຖິງປະສົບການການທ່ອງທ່ຽວທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງ, ຄຸ້ມຄອງ ແລະ ດຳເນີນງານໂດຍຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ, ລວມທັງອົງການບໍ່ຫວັງຜົນກຳໄລ, ສະຫະກອນ ແລະ ວິສາຫະກິດສັງຄົມ.
ການແກ້ໄຂສິ່ງທ້າທາຍໃນພາກພື້ນ: ໃນຂະນະທີ່ໄດ້ກ່າວຄຳຊົມເຊີຍຄວາມຄືບໜ້າໃນລາວ ແລະ ບັນດາປະເທດອາຊຽນ, ທ່ານ ຊາມູເອນ ໄດ້ຮັບຮູ້ເຖິງຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບອັນໃຫຍ່ຫຼວງລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນ ໂດຍສະເພາະໃນມຽນມາ ທີ່ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງດ້ານການເມືອງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສິດທິແຮງງານຢ່າງຮ້າຍແຮງ.
“ມຽນມາກຳລັງປະເຊີນໜ້າກັບການທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ, ລວມທັງຂໍ້ຂັດແຍ່ງ, ພື້ນທີ່ຈຳກັດຂອງພົນລະເມືອງ, ແລະ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ.”ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການສຶກສາພະນັກງານ, ບໍລິສັດ, ແລະ ລັດຖະບານເພື່ອຮັບປະກັນການປະຕິບັດຕາມມາດຕະຖານແຮງງານທົ່ວໂລກ.”
ໂດຍໄດ້ປຽບທຽບກົດໝາຍແຮງງານໃນເອີຣົບ, ເຊິ່ງເນັ້ນໜັກໃສ່ສິດທິໃນສະຖານທີ່ເຮັດວຽກ, ກັບການປະຕິບັດໃນບາງບໍລິສັດອາຊີທີ່ຂາດແຄນໃນການປົກປ້ອງສິດທິແຮງງານ.
ທ່ານ ຈອນ ຊາມູເອນ ຍັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງລັດຖະບານ, ພາກເອກະຊົນ, ແລະສັງຄົມພົນລະເຮືອນເພື່ອແກ້ໄຂສິ່ງທ້າທາຍເຫຼົ່ານີ້, ສະຫນັບສະຫນູນວິທີການທີ່ສົມດູນທີ່ຈັດລໍາດັບຄວາມສໍາຄັນຂອງກໍາໄລ, ປະຊາຊົນ, ແລະດາວເຄາະ. ອົງການ Oxfam ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເຮັດວຽກຮ່ວມກັບລັດຖະບານມຽນມາ ເພື່ອຊຸກຍູ້ຄ່າຈ້າງທີ່ຍຸດຕິທຳ, ມາດຕະຖານແຮງງານສາກົນ, ແລະເພີ່ມທະວີການມີສ່ວນຮ່ວມທາງເສດຖະກິດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ.
Oxfam ແບ່ງປັນຄວາມຮູ້ສຶກນີ້ ແລະເປີດໃຫ້ຮ່ວມມືກັບລັດຖະບານມຽນມາ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນປະເທດໃນການສະໜອງຄ່າຈ້າງທີ່ຍຸຕິທຳ, ປະຕິບັດມາດຕະຖານແຮງງານສາກົນ, ແລະ ເພີ່ມທະວີການມີສ່ວນຮ່ວມທາງດ້ານເສດຖະກິດຂອງແມ່ຍິງ.
ເສດຖະກິດ Gig: ສິ່ງທ້າທາຍໃໝ່ສໍາລັບການລວມຕົວ
ທ່ານ ຈອນ ຊາມູເອນຍັງໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນຄວາມກັງວົນກ່ຽວກັບການເຕີມໃຫຍ່ຂອງເສດຖະກິດແບບຊົ່ວຄາວ, ໂດຍສະເພາະຢູ່ໃນອາຊີ, ເຊິ່ງເປັນການເຮັດວຽກອິດສະລະໃນໄລຍະສັ້ນ, ສົ່ງຜົນໄດ້ໃຫ້ຄວາມບໍ່ແນ່ນອນໃນວຽກເຮັດງານຮຸນແຮງຂຶ້ນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຊາວໜຸ່ມ.
“ເສດຖະກິດ Gig – (ຕົວຢ່າງ, ນໍາໂດຍ) ບໍລິສັດເຊັ່ນ Grab ແລະ Swiggy – ບໍ່ມີຄວາມແນ່ນອນດ້ານວຽກເຮັດງານທໍາ. ໄວໜຸ່ມຫຼາຍຄົນເຮັດວຽກຫຼາຍຊົ່ວໂມງເພື່ອຫາເງິນໃຫ້ກຸ່ມກິນ, ໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມໝັ່ນຄົງດ້ານວຽກງານ ຫຼື ສະຫວັດດີການ”.
ເພີ່ນໄດ້ກ່າວເຕືອນວ່າ: “ຄົນງານໃນເສດຖະກິດ Gig ສາມາດຖືກຕັດອອກຈາກລະບົບໄດ້ຢ່າງງ່າຍ,” ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດຮັບຜິດຊອບຕໍ່ເງື່ອນໄຂການເຮັດວຽກທີ່ພວກເຂົາສະເໜີ.
ນີ້ແມ່ນເຫັນໄດ້ຊັດເຈນໂດຍສະເພາະຖ້າຫາກມີພະນັກງານກຳລັງພົບກັບຫຍຸ້ງຍາກ. ຕົວຢ່າງ: ຖ້າຜູ້ຂັບລົດສົ່ງອາຫານບໍ່ບັນລຸເປົ້າໝາຍການຈັດສົ່ງເລື້ອຍໆ, ບໍລິສັດສາມາດໄລ່ຜູ້ຂັບລົດອອກ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຖ້າຜູ້ຂັບລົດໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນອຸປະຕິເຫດ, ບໍລິສັດໂດຍທົ່ວໄປບໍ່ໄດ້ສະໜງການປະກັນໄພ ຫຼື ການສະໜັບສະໜູນນການປິ່ນປົວທາງການແພດ.
ເວົ້າອີກແບບໜຶ່ງ, ຖ້າຜູ້ຂັບຂີ່ບໍ່ບັນລຸເປົ້າໝາຍການຈັດສົ່ງຂອງພວກເຂົາໃນໄລຍະເວລາກຳນົດ, ພວກເຂົາມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການຖືກຍົກເລີກ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຖ້າພວກເຂົາໄດ້ຮັບບາດເຈັບໃນຂະນະທີ່ເຮັດວຽກ, ບໍລິສັດເສດຖະກິດ Gig ມັກຈະບໍ່ຮັບຜິດຊອບ, ເຮັດໃຫ້ຄົນງານບໍ່ມີປະກັນໄພ ຫຼື ສະຫວັດດີການສໍາລັບການຟື້ນຕົວ.
ການລວມຕົວຢູ່ໃນຫຼັກຂອງການປະຕິບັດທຸລະກິດ
ກອງປະຊຸມເວທີປາໄສວິສາຫະກິດຮ່ວມອາຊຽນຄັ້ງທີ 7 ທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້, ໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນບັນດາຜົນງານທີ່ພົ້ນເດັ່ນໃນດ້ານນີ້, ໃນນັ້ນມີການສ້າງບົດແນະນຳ ແລະ ແຜນການເຄື່ອນໄຫວໄລຍະ 2023-2027 ເພື່ອແນໃສ່ຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕຢ່າງສະເໝີພາບ ແລະ ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ແກ່ MSME ໃນທົ່ວພາກພື້ນ.
ສໍາລັບ ທ່ານ ຈອນ ຊາມູເອນ ແລະ Oxfam, ການບັນລຸການປະຕິບັດທຸລະກິດທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຢ່າງແທ້ຈິງຈະຕ້ອງມີຄໍາໜັ້ນສັນຍາໄລຍະຍາວ ແລະ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງລັດຖະບານ, ພາກເອກະຊົນ, ແລະສັງຄົມ.
ທ່ານເນັ້ນອີກວ່າ: ການລວມເຂົ້າບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນທ່າອ່ຽງທາງທຸລະກິດເທົ່ານັ້ນ – ມັນເປັນສິ່ງຈໍາເປັນສໍາລັບການພັດທະນາແບບຍືນຍົງໃນທົ່ວພາກພື້ນ.