ໄຟຟ້າເປັນ ຊັບສົມບັດອັນລ້ຳຄ່າຂອງລັດ ແລະປະຊາຊົນ, ຜ່ານມາລັດຖະບານໄດ້ຖືສຳຄັນ ແລະເປັນບັນຫາຍຸດທະສາດຂອງຊາດ ຊຶ່ງຜ່ານມາໄດ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຕັ້ງໜ້າເຫັນວ່າ: ປະຈຸບັນປະຊາຊົນລາວຫຼາຍກວ່າ 91% ຂອງຄົວເຮືອນໃນທົ່ວປະເທດໄດ້ມີການຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າເປັນປົກກະຕິເກືອບບໍ່ມີຄອບຄົວໃດໃຕ້ກະບອງ ຫຼື ຕະກຽງຖ້າຍັງເຫຼືອ ກໍຄືຊິໜ້ອຍທຽບໃສ່ເມື່ອກ່ອນແມ່ນຕ່າງກັນປານຟ້າກັບດິນ, ບໍ່ພໍເທົ່ານັ້ນລັດຖະບານຍັງເດີນໜ້າໃນໂຄງການຜະລິດໄຟຟ້ານ້ຳຕົກລວມທັງໂຮງໄຟຟ້າຖ່ານຫີນລິກໄນຫວັງຈະສ້າງ ສປປ ລາວ ເປັນໝໍ້ໄຟອາຊຽນ ເພື່ອນຳເອົາລາຍຮັບຈາກການຂາຍກະແສໄຟຟ້າພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມຂອງຊາດເພື່ອທົດແທນຫຼືຫຼຸດຜ່ອນການນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ.
ປະຈຸບັນທົ່ວປະເທດມີເຂື່ອນ ແລະໂຮງຜະລິດໄຟຟ້າທັງໝົດ 46 ແຫ່ງ ລວມມີກຳລັງຕິດຕັ້ງທັງໝົດ 6.306 ເມກາວັດ ຊຶ່ງບໍລິສັດເອກະຊົນສົ່ງອອກໂດຍກົງ IPP0 4.410 ເມກາວັດ ແລະສົ່ງອອກພາຍໃນປະເທດ IPPd1.267 ເມກາວັດ, ບໍລິສັດຜະລິດໄຟຟ້າມະຫາຊົນ 630 ເມກາວັດ, ເຂື່ອນຂະໜາດນ້ອຍ SPP 46,75 ເມກາວັດ ໂດຍກຳລັງດຳເນີນການກໍ່ສ້າງມີ 35 ແຫ່ງ ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ ທັງໝົດ 4.471 ເມກາວັດ ໂດຍປະເທດ ເຮົາມີທ່າແຮງ ສາມາດພັດທະນາໄດ້ທັງໝົດ 26 ພັນເມກາວັດ ແລະໃນປະຈຸບັນທົ່ວປະເທດມີຈຳນວນຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າທັງໝົດ 1,24 ລ້ານກ່ວາໜ່ວຍ.
ໃນຜ່ານມາ ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວໄດ້ດຳເນີນງານມາຢ່າງມີໝາກຜົນດີປະກອບສ່ວນອັນສຳຄັນ ແລະຫຼວງ ຫຼາຍເຂົ້າໃນການພັດທະນາທ້ອງຖິ່ນ, ຮາກຖານໃຫ້ມີຄວາມຈະເລີນສີວິໄລເປັນກ້າວໆ, ຄຽງຄູ່ກັບຜົນສຳເລັດອັນ ໃຫຍ່ຫຼວງນັ້ນ ກໍຍັງມີຂໍ້ຂາດຕົກບົກພ່ອງຈຳນວນໜຶ່ງ ຊຶ່ງໃນອະດີດອາດຈະມີ ຫຼື ບໍ່ກໍຄົງຈະບໍ່ຮ້າຍແຮງ ຫຼື ແຮງໄປກວ່າເຫດການໃໝ່ທີ່ປະຊາຊົນໄດ້ນຳສະເໜີຜ່ານລັດຖະບານ ແລະສື່ຕ່າງໆ ຊຶ່ງເກີດຂຶ້ນໃນລະຫວ່າງເດືອນພຶດສະພາ 2016 ທີ່ມີຫາງສຽງຂອງສັງຄົມ ຫຼື ບາງຄົວເຮືອນກ່ຽວກັບບັນຫາກະແສໄຟຟ້າແພງເກີນຄວາມເປັນຈິງ ໂດຍສະເພາະມີບິນໄຟຟ້າໃບໜຶ່ງຂອງປະຊາຊົນບ້ານນາເລົ່າ ເມືອງສີໂຄດຕະບອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ຕົກເປັນເງິນ 66 ລ້ານກີບ, ຕົວເລກທີ່ແທ້ຈິງ 140.000 ກີບ ແຕ່ເຈົ້າຂອງເຮືອນຈ່າຍຈຳນວນຕົວຈິງໃຫ້ພາກສ່ວນດັ່ງກ່າວເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍ ແລ້ວເຫດຜົນຄາດເຄື່ອນຍ້ອນ: ພະນັກງານຈົດຕົວເລກຜິດພາດຈາກເລກ 1 ເປັນເລກ 7 ແລະຍັງມີຫຼາຍຄົວເຮືອນກໍມີລັກສະນະແບບດຽວກັນ ແຕ່ບໍ່ທັນເຫັນຕົວເລກສູງຜິດປົກກະຕິປານຄອບຄົວທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງນີ້.
ຕໍ່ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ທ່ານ ຄຳມະນີ ອິນທິລາດ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ໄດ້ອອກມາຖະແຫຼງໃນໂອ ກາດເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມລັດຖະບານສະໄໝສາມັນປະຈຳເດືອນພຶດສະພາ ໃນວັນທີ 25/05 ໂດຍຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພະ ນັກງານ, ທະຫານ, ຕຳຫຼວດ ແລະປະຊາຊົນທຸກຊັ້ນຄົນຊ່ວຍເປັນຫູເປັນຕາ ແລະລາຍງານຕໍ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຫາກເຫັນຄວາມຜິດປົກກະຕິ ແລະມີປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ອັນບໍ່ດີ, ຕໍ່ບັນຫານີ້ ກະຊວງດັ່ງກ່າວໄດ້ອອກແຈ້ງການໃຫ້ໜ່ວຍງານກ່ຽວຂ້ອງລົງກວດກາຄືນແຕ່ລະກົງເຕີ ຫຼື ໝໍ້ນັບໄຟຢ່າງເຄັ່ງຮ້ອນ ຖ້າພົບບ່ອນ ໃດບົກຜ່ອງ ຫຼື ຜິດພາດຕ້ອງມີການປັບປຸງແກ້ໄຂທັນທີ ແລະໃນມື້ດຽວກັນທ່ານ ລັດຖະມົນຕີ ຄຳມະນີ ຍັງແຈ້ງໃຫ້ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວຈັດຕັ້ງພະນັກງານກຳມະກອນລົງກວດກາ, ເກັບກຳຂໍ້ມູນເຕັກນິກ ແລະສະພາບການໃຊ້ງານຂອງບັນດາໝໍ້ນັບໄຟທີ່ປະຊາຊົນຮຽກຮ້ອງມາໂດຍກົງ ຫຼື ຜ່ານສື່ທີ່ຈົ່ມວ່າລາຄາໄຟຟ້າແພງໃນປະຈຸບັນໃຫ້ລະອຽດເປັນລະບົບ ແລະຫາວິທີທາງທີ່ດີໃຫ້ການແນະນຳ, ອະທິບາຍ ແລະສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈໃນການຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນ ແລະຖືກຕ້ອງຕາມມາດຕະຖານເຕັກນິກໄຟຟ້າລາວທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້.
ໃນມື້ຕໍ່ມາ (26/05) ລັດວິສາຫະກິດ ໄຟຟ້າລາວຝ່າຍປະຕິບັດການໄຟຟ້ານະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄດ້ອອກແຈ້ງການ ເຖິງຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າທີ່ສົງໃສວ່າໃບບິນຄ່າໄຟຟ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມການຊົມໃຊ້ຕົວຈິງຂໍໃຫ້ນຳໃບບິນຄ່າໄຟຟ້າມາແຈ້ງຕໍ່ສາຂາໄຟຟ້າເມືອງ, ຕາມສູນຮັບບໍລິການຮັບເງິນຕ່າງໆທີ່ໃກ້ບ້ານ ແລະທີ່ສຳນັກງານໄຟຟ້ານະຄອນຫຼວງບ້ານໜອງບຶກ ໂທລະສັບ 021 243 565 ຫຼື 021 213 069 ຈະມີທິມງານລົງໄປແກ້ໄຂຢູ່ສະຖານທີ່ທີ່ມີກໍລະນີໃບບິນຜິດພາດ.
ຄັ້ງຫຼ້າສຸດ ເມື່ອວັນທີ 30 ພຶດສະພາຜ່ານມາ ທ່ານ ສີສະຫວາດ ທິຣະກຸນ ຜູ້ອຳນວຍການໃຫຍ່ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ໄດ້ອອກມາຍອມຮັບຄວາມຈິງ ທັງສະແດງຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະກ່າວຄຳຂໍໂທດ ໂດຍຜ່ານຂ່າວສານປະເທດລາວຕໍ່ກໍລະນີຄ່າກະແສໄຟຟ້າແພງຂຶ້ນຢ່າງຜິດປົກກະຕິວ່າ: ກະແສສຽງວິພາກວິຈານຂອງຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າກ່ຽວກັບລາຄາໄຟຟ້າສູງຜິດປົກກະຕິບໍ່ແມ່ນຍ້ອນການຂຶ້ນລາຄາໄຟຟ້າໂດຍລຳພັງແຕ່ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນຄວາມຜິດພາດທາງດ້ານເຕັກນິກການພີມໃບເກັບເງິນຄ່າກະແສໄຟຟ້າປະຈຳເດືອນຂອງລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວເອງທີ່ບໍ່ແທດເໝາະກັບບໍລິມາດການນຳໃຊ້ກະແສໄຟຟ້າຕົວຈິງ ແລະການຍ້ອນຄວາມລະເລີງຕໍ່ໜ້າທີ່ຂອງພະນັກງານຈຳນວນໜຶ່ງບວກກັບສະພາບອາກາດທີ່ຮ້ອນແຮງຂຶ້ນ ຈິ່ງເຮັດໃຫ້ການນຳໃຊ້ໄຟຟ້າຂອງສັງຄົມເພີ່ມຂຶ້ນ 2 ເທົ່າ ເມື່ອທຽບກັບໄລຍະປົກກະຕິ.
ທ່ານຜູ້ອຳນວຍການໃຫຍ່ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ຍັງຈັດຕັ້ງກັນລົງກວດກາສະພາບຄວາມເປັນຈິງຂອງກົງເຕີໄຟ ຟ້າຢູ່ແຕ່ລະຄົວເຮືອນທີ່ມີການສົງໃສໃຫ້ສຳເລັດ ແລະແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງເພື່ອບໍ່ໃຫ້ອັບປະໂຫຍດແກ່ຜູ້ສະໜອງ ແລະຜູ້ ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າ ຊຶ່ງປະຈຸບັນໄດ້ລົງກວດກາ ໃນເບື້ອງຕົ້ນສາມາດແກ້ໄຂຄວາມຜິດພາດທີ່ເກີດຂຶ້ນຕໍ່ຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າເກືອບ 50 ກໍລະນີ ໃນນີ້ຫຼາຍກ່ວາໝູ່ຢູ່ເມືອງສີໂຄດຕະບອງ, ຈັນທະບູລີ, ສີສັດຕະນາກ ແລະເມືອງໄຊເສດຖາ ຕາມລຳດັບ, ພ້ອມນີ້ທ່ານຍັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າທີ່ເຫັນໃບເກັບເງິນຄ່າກະແສໄຟຟ້າທີ່ມີຄວາມຜິດປົກກະຕິ ຈົ່ງຮີບຮ້ອນນຳສະເໜີຕໍ່ຂະແໜງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວໂດຍໄວ ແລະເບື້ອງຄະນະກວດກາສະເພາະກິດກໍຈະລົງກວດກາຄວາມເປັນຈິງດັ່ງກ່າວ, ໃນຂະນະດຽວກັນໄດ້ຕັກເຕືອນໃຫ້ພະນັກງານໄຟຟ້າຈຳນວນໜຶ່ງ ຈົ່ງມີການປະພຶດທີ່ດີຕໍ່ປະຊາຊົນຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການໃຫ້ດີກວ່າເກົ່າ.
ເຖິງວ່າພາກສ່ວນດັ່ງກ່າວຈະອອກມາຖະແຫຼງຂ່າວສະແດງຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ຫາງສຽງຄ່າໄຟຟ້າແພງແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ຍັງຢູ່ໃນຄວາມສົນໃຈຂອງສັງຄົມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ຈາກສະພາບຄືແນວນັ້ນໃນວັນທີ 1 ມິຖຸນາ 2016 ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ນາຍຍົກລັດຖະມົນຕີ ຈິ່ງອອກຄຳສັ່ງສະບັບເລກທີ 18/ນຍ ເຖິງກະຊວງພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່, ຄະນະອຳນວຍການລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ວ່າດ້ວຍການກວດກາຄືນລາຄາໄຟຟ້າ ແລະແກ້ໄຂຄວາມເດືອດຮ້ອນຂອງຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າ ໂດຍສັ່ງໃຫ້ກະຊວງພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ອະທິບາຍ ແລະຢັ້ງຢືນຄືນນະໂຍບາຍທີ່ຖືກຕ້ອງເປັນທຳຂອງລັດຖະບານກ່ຽວກັບການພັດທະນາພະລັງງານ ແລະການນຳໃຊ້ພະລັງງານ ເພື່ອຮັບໃຊ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໃນໄລຍະຜ່ານມາ ແລະປະຈຸບັນ ເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມຮັບຮູ້ ແລະເຂົ້າໃຈຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ມອບໃຫ້ກະຊວງດັ່ງກ່າວສົມທົບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກວດກາຄືນມາດຕະຖານເຕັກນິກ ແລະຊອກຫາສາເຫດຕົວຈິງທີ່ພາໃຫ້ເກີດມີຄວາມຜິດພາດໃນການອອກໃບບິນໄຟຟ້າ ແລະຄົ້ນຄ້ວາແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວໃຫ້ໄວ, ບິນໄຟຟ້າໃດທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງໃຫ້ແກ້ໄຂ ແລະສົ່ງເງິນຄືນ ຫຼື ຮັກສາໄວ້ຊຳລະຄ່າກະແສໄຟຟ້າໃຫ້ຜູ້ຊົມໃຊ້ໃນເດືອນຕໍ່ໄປ.
ຄຳສັ່ງສະບັບນີ້ ຍັງໃຫ້ກະຊວງດັ່ງກ່າວຊີ້ນຳບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວກວດກາຄືນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງພະນັກງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ສຶກສາອົບຮົມ ແລະປະຕິບັດວິໃນຕໍ່ຜູ້ກະທຳຜິດຕາມລະບຽບກົົດໝາຍ, ປັບປຸງສັບຊ້ອນພະນັກງານໃຫ້ ສອດຄ່ອງກັບໜ້າທີ່ຄວາມຮັບຜິດຊອບ ເພື່ອສະກັດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ເກີດຂຶ້ນອີກ, ໃຫ້ບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວຕັ້ງ ສູນຮັບຂໍ້ຂັດຂ້ອງ ແລະຂໍ້ຂ້ອງໃຈຂອງຜູ້ ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າ ແລະລົງກວດກາແຕ່ລະກໍລະນີໃຫ້ລະອຽດຕົວຈິງດ້ວຍຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງ ເພື່ອໃຫ້ຄວາມຍຸຕິທຳຕໍ່ຜູ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າຢ່າງແທ້ຈິງ, ໃຫ້ກະຊວງດັ່ງກ່າວຄົ້ນຄ້ວາປັບປຸງລາຄາຄືນໃໝ່ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບພື້ນຖານເສດຖະກິດ ແລະການພັດທະນາຕົວຈິງຂອງປະເທດ, ສະເໜີຕໍ່ລັດຖະບານພິຈາລະນາ ຊຶ່ງປະຈຸບັນໄຟຟ້າລາວກຳລັງລົງຄົ້ນຄວ້າ ແລະອາດປັບລາຄາໄຟຟ້າເປັນ 5 ຂັ້ນ ຈາກ 3 ຂັ້ນ ໃນຂະນະນີ້.
ທັງໝົດທີ່ກ່າວມານັ້ນ ເປັນຄວາມພະຍາຍາມສູງຂອງທຸກຝ່າຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ຫາງສຽງຂອງສັງຄົມ ຫຼື ບາງຄົວເຮືອນກ່ຽວກັບບັນຫາການເກັບຄ່າກະແສໄຟຟ້າແພງເກີນຄວາມເປັນຈິງນັ້ນໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂດ້ວຍຄວາມບໍລິສຸດ, ຍຸຕິທຳຂອງທັງສອງຝ່າຍ ແລະສິ່ງທີ່ສັງຄົມປາບປື້ມໃຈ, ມີຄວາມອົບອຸ່ນແທ້ໆ ກໍແມ່ນຍາມໃດລັດຖະບານຂອງ ພວກເຮົາກໍມີຄວາມເປັນຫ່ວງ, ເປັນໃຍ ແລະໄດ້ເບິ່ງແຍງຄວາມສຸກຄວາມທຸກຂອງປະຊາຊົນ, ຖືປະຊາຊົນເປັນກົກ, ຖືຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ ແລະຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບທຳຂອງປະຊາຊົນມາກ່ອນນີ້ຄືເປັນລັດຖະບານຂອງປະຊາຊົນ ລາວຢ່າງແທ້ຈິງ.