ຈາກກໍລະນີທີ່ ພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງອັດຕະປື ອອກແຈ້ງການສະບັບເລກທີ 1943, ລົງວັນທີ 13 ກັນຍາ 2023 ກ່ຽວກັບການຫ້າມເກັບກູ້ ແລະ ຊື້-ຂາຍຂີ້ກະເດືອນດິນທຳມະຊາດແບບທຸລະກິດ ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມອອນລາຍບໍ່ເຂົ້າໃຈຕໍ່ການຫ້າມດັ່ງກ່າວ ແລະ ເຮັດໃຫ້ມີສະພາບຫາງສຽງຈາກສັງຄົມໄປໃນທາງບໍ່ດີຈຳນວນຫຼາຍ.
ຕໍ່ກໍລະນີດັ່ງກ່າວ, ທ່ານ ທະນູໄຊ ບັນຊາລິດ ຮອງເຈົ້າແຂວງອັດຕະປື ໄດ້ຊີ້ແຈງຜ່ານລາຍການຮອບບ້ານຜ່ານເມືອງຂອງວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດລາວ ໃນວັນທີ 28 ກັນຍາ 2023 ວ່າ: ພະແນກກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ ໄດ້ລາຍງານຕໍ່ອົງການປົກຄອງແຂວງ ວ່າມີຜູ້ປະກອບການຈໍານວນໜຶ່ງໄດ້ສະເໜີຕໍ່ພະແນກຂອງຕົນວ່າຢາກຂຸດຄົ້ນ ແລະ ປຸງແຕ່ງຂີ້ກະເດືອນແລ້ວສົ່ງອອກ. ຈາກນັ້ນ ພະແນກກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ ໄດ້ເຮັດໜັງສືເພື່ອຂໍທິດຊີ້ນໍາຈາກກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການອະນຸຍາດ, ມີພະນັກງານ ແລະ ປະຊາຊົນຈໍານວນໜຶ່ງຢູ່ເມືອງໄຊເສດຖາ ແລະ ເມືອງສາມັກຄີໄຊ ໄດ້ຮ້ອງຮຽນມາຫາພະແນກກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ ວ່າ ມີປະຊາຊົນຈໍານວນຫຼາຍໄປຂຸດຄົ້ນຂີ້ກະເດືອນຊະຊາຍຢູ່ໃນເນື້ອທີ່ດິນຂອງຕົນເຮັດໃຫ້ເນື້ອທີ່ດິນເກີດຄວາມເສຍຫາຍ ໂດຍນໍາໃຊ້ເຄື່ອງມືແບບໃໝ່ທີ່ບໍ່ແມ່ນການໃຊ້ຈົກ ຫຼື ສຽມຂຸດແບບທໍາມະຊາດ ແລ້ວເອົາມາຕາກແຫ້ງຕາມເດີ່ນທົ່ວໄປ ແລະ ເດີ່ນຂອງໂຮງງານນໍ້າດື່ມທີ່ຢຸດເຊົາການຜະລິດແລ້ວເພື່ອຂາຍເປັນສິນຄ້າ.
ຫຼັງຈາກນັ້ນ ພະແນກກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ ໄດ້ສົ່ງພະນັກງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄປກວດກາ ພົບເຫັນຢູ່ 3 ຈຸດ ໃນນີ້ ເມືອງໄຊເສດຖາ 1 ຈຸດ ອອກຊື່ບໍລິສັດ ໂປລິກົງມາວ ເຊີ່ງບໍລິສັດດັ່ງກ່າວບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຫຍັງກ່ຽວກັບການຜະລິດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບແມງໄມ້ ຫຼື ຂີ້ກະເດືອນ, ແຕ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດກ່ຽວກັບການປຸງແຕ່ງໄມ້. ສ່ວນຢູ່ເມືອງສາ ມັກຄີໄຊ ມີ 2 ຈຸດ ອອກຊື່ເປັນບຸກຄົນລາວ 1 ຄົນຢູ່ບ້ານເຊກະໝານ ແລະ ອີກ 1 ຈຸດ ແມ່ນເປັນຂອງຄົນຈີນຢູ່ເຂດເວີນແຄນ.
ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ພະແນກກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ ຈຶ່ງອອກແຈ້ງການໃຫ້ຢຸດເຊົາການຂຸດຄົ້ນຂີ້ກະເດືອນແບບທຸລະກິດຊົ່ວຄາວກ່ອນ ເພື່ອກວດກາກ່ຽວກັບຜູ້ປະກອບການ ຫຼື ບໍລິສັດທີ່ຢາກເກັບຊື້ຂີ້ກະເດືອນໃຫ້ລະອຽດ ແລະ ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມາຂຶ້ນທະບຽນເກັບຊື້ໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບການ ເພື່ອໃຫ້ມີນິຕິກໍາຄຸ້ມຄອງຄັກແນ່ ເພາະນີ້ຖືເປັນເລື່ອງໃໝ່ທີ່ເກີດຂຶ້ນ.
ຕາມການລາຍງານໃຫ້ຮູ້ວ່າ ຜູ້ປະກອບການເກັບຊື້ຂີ້ກະເດືອນປຽກຫຼື ຂີ້ກະເດືອນເປັນ ລາຄາກິໂລລະ 20.000 ໝື່ນ ແລະ ໂຕທີ່ຕາກແຫ້ງແລ້ວລາຄາກິໂລໜຶ່ງບໍ່ຫຼຸດ 400.000 ກີບ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຈໍານວນຫຼາຍພາກັນໄປຂຸດຂີ້ກະເດືອນມາຂາຍ ໂດຍບໍ່ສົນວ່າເປັນຂີ້ກະເດືອນຢູ່ໃນເນື້ອທີ່ດິນຂອງບຸກຄົນ ຫຼື ນິຕິບຸກຄົນ, ຮ້າຍແຮງໄປກວ່ານັ້ນ ຍັງມີການມ້າງຮົ້ວໃນເນື້ອທີ່ດິນຂອງຄົນອື່ນແບບຊະຊາຍເພື່ອບຸກເຂົ້າໄປຂຸດເອົາຂີ້ກະເດືອນ. ນອກຈາກນີ້ ຍັງມີການລັກເອົາໜາມໝາກຈັບທີ່ໃຊ້ເປັນຮົ້ວອ້ອມຕື່ມອີກ ເຮັດໃຫ້ພະນັກງານ ແລະ ປະຊາຊົນຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງດິນຮ້ອງຮຽນຫາພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໃຫ້ຊ່ວຍແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ປັດຈຸບັນ ຍັງບໍ່ທັນຮູ້ແນ່ນອນເທື່ອວ່າຂີ້ກະເດືອນທີ່ຜູ້ປະກອບການຈະເກັບຊື້ມີສັບພະຄຸນຫຍັງ ແລະ ຈະສົ່ງອອກໄປໃສແທ້, ແຕ່ມີຜູ້ປະກອບການຜູ້ໜຶ່ງບອກວ່າຈະສົ່ງອອກໄປໄທແຕ່ກໍຍັງບໍ່ທັນຊັດເຈນເທື່ອ.
ທ່ານກ່າວຢໍ້າວ່າ: ປັດຈຸບັນ ປະຊາຊົນຍັງສາມາດຂຸດຄົ້ນຂີ້ກະເດືອນຕາມທໍາມະຊາດເພື່ອນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການຊອກຢູ່ຫາກິນໄດ້ປົກກະຕິ, ແຕ່ການຂຸດຄົ້ນເພື່ອເປັນທຸລະກິດ ຫຼື ຂາຍເປັນສິນຄ້າແມ່ນໃຫ້ໂຈະຊົ່ວຄາວ ເພາະຕ້ອງໄດ້ກວດກາເບິ່ງໃຫ້ລະອຽດວ່າຜູ້ປະກອບການທີ່ຈະເກັບຊື້ໄດ້ຮັບໃບອະນຸຍາດຫລືບໍ່, ຖ້າບໍ່ມີກໍຕ້ອງໄດ້ປະກອບໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບການ. ສ່ວນເບື້ອງປະຊາຊົນ ຖ້າຈະຂຸດຄົ້ນເປັນທຸລະກິດຕ້ອງຮັບປະກັນວ່າບໍ່ກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສັງຄົມ ໂດຍສະເພາະຕ້ອງຮັບປະກັນວ່າຈະບໍ່ຂຸດຄົ້ນຢູ່ເນື້ອທີ່ດິນຂອງບຸກຄົນ ຫຼື ນິຕິບຸກຄົນແບບຊະຊາຍຈົນສ້າງຄວາມເສຍຫາຍເກີດຂຶ້ນ.
ຮອງເຈົ້າແຂວງອັດຕະປື ຢືນຢັນວ່າ: ພາຍຫລັງກວດກາສໍາເລັດ ແລະ ເຮັດໃຫ້ທຸກຂະບວນການເຂົ້າສູ້ລະບຽບການ ຫຼື ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ, ອົງການປົກຄອງແຂວງພ້ອມທີ່ຈະສະໜັບສະໜູນທັງຜູ້ປະກອບການເກັບຊື້ ແລະ ປະຊາຊົນທີ່ຂຸດຄົ້ນ ເຊິ່ງອາດຈະສ້າງເປັນກຸ່ມເພື່ອຂຸດຄົ້ນຂີ້ກະເດືອນແລ້ວນໍາໄປຂາຍໃຫ້ຜູ້ປະກອບການ ຫຼື ຖ້າຜູ້ປະກອບການຢາກສ້າງເປັນຟາມຂີ້ກະເດືອນກໍພ້ອມທີ່ຈະສະໜັບສະໜູນ ແຕ່ຂະນະດຽວກັນຕ້ອງມີການຄຸ້ມຄອງການຂຸດຄົ້ນໃຫ້ເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ ແລະ ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບການທີ່ສຸດ.