ພາກລັດຖະບານໄດ້ຢ້ຽມຢາມ ບໍ່ຄຳ-ທອງ ເຊໂປນຂອງ ບໍລິສັດ ລ້ານຊ້າງ ມິເນໂຣນສ໌ ລິມິເຕັດ (ລຊມລ) ເພື່ອ ເປີດ ບໍ່ແຮ່ໃຕ້ດິນທັນສະໄໝແຫ່ງທຳອິດ ໃນ ສປປ ລາວ.
ດ້ວຍປະລິມານສະສົມແຮ່ເພື່ອສຳຫຼວດທີ່ມີຫຼາຍກວ່າ 9,5 ລ້ານໂຕນ ແລະ ການຜະລິດແຮ່ທີ່ຄາດວ່າຈະເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 400.000 ໂຕນໃນປີ 2023 ເປັນ 1,2 ລ້ານໂຕນຕໍ່ປີ ໃນປີຕໍ່ໆມາ, ຄາດວ່າ “ອຸມົງສຳຫຼວດບໍ່ໃຕ້ດິນດິສໂຄເວີຣີດິບ” ຈະຂະຫຍາຍອາຍຸບໍ່ຄຳ-ທອງ ເຊໂປນ ໄປອີກ 7 ປີເປັນຢ່າງຕ່ຳ ໄປເຖິງປີ 2030 ແລະ ປະກອບສ່ວນຕໍ່ການຫລຸດຜ່ອນ ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງໃນຊຸມຊົນເຈົ້າພາບ.
ທ່ານ ທອງພັດ ອິນທະວົງ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ (ປະທານຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງໂຄງການຄຳ-ທອງ ເຊໂປນ), ທ່ານນາງ ທິບພະກອນ ຈັນທະວົງສາ, ຮອງລັດຖະມົນຕີປະຈຳສຳນັກງານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະ ທ່ານ ວຽງທະວີສອນ ເທບພະຈັນ, ຮອງເຈົ້າແຂວງໆສະຫວັນນະເຂດ, ທ່ານ ຄຳຜຸຍ ສີບຸນເຮືອງ, ເຈົ້າເມືອງໆວິລະບູລີ ພ້ອມການນຳຊຸມຊົນຈາກ ເມືອງວິລະບູລີ, ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ເຊິ່ງເປັນທີ່ຕັ້ງຂອງບໍ່ຄຳ-ທອງ ເຊໂປນ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ພາກລັດ ໄດ້ໃຫ້ກຽດເຂົ້າຮ່ວມງານຄັ້ງນີ້.
ທ່ານ ພໍ ແຮຮິສ, ຜູ້ຈັດການໃຫຍ່ ລຊມລ ໄດ້ກ່າວວ່າ: “ໂຄງການຄຳ-ທອງ ເຊໂປນ ມີປະຫວັດສາດການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ມາຫຼາຍພັນປີ. ການພັດທະນາໃໝ່ນີ້ຈະນຳໃຊ້ອຸປະກອນທີ່ທັນສະໄໝ ແລະ ເຕັກນິກການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ທີ່ກ້າວໜ້າ ເພື່ອ ຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະໃຫ້ແກ່ ພະນັກງານ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາຄົນລາວ ກໍຄື ວິຊາການມືອາຊີບດ້ານບໍ່ແຮ່ທີ່ເປັນຄົນລາວ ເພື່ອວາງມາດຕະຖານໃໝ່ໆໃນການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ໃຕ້ດິນ.”
ທ່ານ ສະໝານ ອະເນກາ, ຜູ້ອໍານວຍການໃຫຍ່ ລຊມລ ໄດ້ກ່າວຂອບໃຈຄະນະຜູ່ແທນຈາກພາກລັດຂັ້ນສູນກາງ, ແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ຕາງຫນ້າຈາກຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ ອ້ອມຂ້າງ ທີ່ໄດ້ເຂົ້າມາຮ່ວມໃນພິທີເປີດບໍ່ແຮ່ໃຕ້ດິນຄັ້ງນີ້. ພ້ອມກັນນີ້ ທ່ານສະໝານ ກໍຍັງໄດ້ກ່າວຕື່ມອີກວ່າ “ດ້ານການພັດທະນາຊຸຸມຊົນແມ່ນໄດ້ມີ ກອງທຶນພັດທະນາຊຸມຊົນ ທີ່ໄດ້ປະກອບສ່ວນໃນການພັດທະນາຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນໃນ 3 ຂະແໜງການຫຼັກ ຄື: ດ້ານການຜະລິດສະບຽງອາຫານ, ສຸກຂະພາບຊຸມຊົນ ແລະ ການສຶກສາຂອງ ຄົນຮຸ່ນໃໝ່. ບໍ່ໄຕ້ດິນນີ້ ເປັນບໍ່ທໍາອິດ ໃນ ສປປ ລາວ ທີ່ສອດຄ່ອງກັບຂັ້ນຕອນການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສັງຄົມ, ພ້ອມທັງໄດ້ປະກອບສ່ວນ US$11 ລ້ານ ເຂົ້າໃສ່ກອງທຶນພັດທະນາຊຸມຊົນ ແລະ ສ້າງລາຍໄດ້ກວ່າ US$49 ລ້ານ ໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທຸລະກິດທ້ອງຖິ່ນ.”
ລຊມລ ໄດ້ນຳເອົາ ຊ່ຽວຊານສະເພາະດ້ານຕ່າງປະເທດ ແລະ ອຸປະກອນ ເຂົ້າມາ ສປປ ລາວ ສຳລັບ ໂຄງການສຳຄັນຄັ້ງນີ້.
ຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວແຫ່ງຊາດຂອງ ລັດຖະບານລາວ ຮັບຮູ້ວ່າ ອຸດສາຫະກຳບໍ່ແຮ່ເປັນຂະແໜງການບູລິມະສິດຍ້ອນ ການປະກອບສ່ວນມະຫາສານຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ບໍລິສັດ ລຊມລ ກໍຍັງໄດ້ຮັບການຢັ້ງຢືນລະດັບ A+ ໂດຍກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ ຢ່າງສະເໝີມາ ຍ້ອນສາມາດຮັກສາມາດຕະຖານສາກົນໄດ້ຢ່າງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ.
ທ່ານ ພໍ ແຮຣິສ໌ ໄດ້ກ່າວຕື່ມວ່າ: “ການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ໃຕ້ດິນຈະສ້າງຜົນປະໂຫຍດຕໍ່ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມຂັ້ນ ປະເທດ, ພາກພື້ນ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ກໍຄື ຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ຊຸມຊົນເຈົ້າພາບຂອງພວກເຮົາ. ການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ໃຕ້ດິນຈະປະຢັດຫຼາຍກວ່າສຳລັບແຫຼ່ງແຮ່ທີ່ຢູ່ຊັ້ນເລິກກວ່າ ແລະ ມີຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສັງຄົມທີ່ຕ່ຳກວ່າຫຼາຍເມື່ອສົມທຽບໃສ່ ການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ເປີດໜ້າດິນ. ທີ່ ລຊມລ, ພວກເຮົາໝາຍໝັ້ນໃນການບັນລຸມາດຕະຖານສູງທີ່ສຸດດ້ານຄວາມປອດໄພ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ເຮັດວຽກຢ່າງໃກ້ຊິດກັບຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນເພື່ອແບ່ງປັບຜົນປະໂຫຍດຢ່າງທົ່ວເຖິງ.”
ການສຳຫຼວດໃຕິດິນຢູ່ ບໍ່ຄຳ-ທອງ ເຊໂປນ ຈະດຳເນີນຕະຫຼອດຮອດປີ 2023, ໂດຍຄາດວ່າ ການຜະລິດຈາກ ການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ໃຕ້ດິນນີ້ແມ່ນຈະເລີ່ມໃນກາງປີ 2023. ບໍ່ໃຕ້ດິນຈະ ຂະຫຍາຍເຖິງ 450 ແມັດໃຕ້ໜ້າດິນ. ທາງເຂົ້າອຸມົງເພື່ອເຈາະສຳຫຼວດໃຕ້ດິນ ຈະມີຄວາມຍາວຫຼາຍກວ່າ 1.800 ແມັດ, ສູງ 5 ແມັດ, ກວ້າງ 5 ແມັດ ເພື່ອອຳນວຍໃຫ້ລົດຈົກ ແລະ ເຄື່ອງເຈາະທີ່ທັນສະໄໝ.
ລຊມລ ໄດ້ ດຳເນີນການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ຄຳ-ທອງເຊໂປນ ແບບເປີດໜ້າດິນຢູ່ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2003 ເປັນຕົ້ນມາ. ໃນສອງທົດສະຫວັດຜ່ານມາ, ລຊມລ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຫຼາຍກວ່າ US$1,6 ຕື້ ເປັນລາຍຮັບໂດຍກົງໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານລາວ ຜ່ານການຈ່າຍພາສີອາກອນ ແລະ ຄ່າຊັບພະຍາກອນແຮ່ທາດ, ຫຼາຍຮ້ອຍລ້ານໂດລາເປັນຜົນປະໂຫຍດທາງອ້ອມ ຜ່ານການພັດທະນາຊຸມຊົນ, ການສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ການຝຶກອົບຮົມສ້າງສີມືແຮງງານ.
ລຊມລ ໝາຍໝັ້ນ ເປັນບໍລິສັດບໍ່ແຮ່ຕົວແບບທີ່ດີເລີດ ແລະ ເປັນຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາຂະແໜງບໍ່ແຮ່ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ.