ຈາກ ພົງສາວະດານຈີນ ໃນຕອນກາງນີ້ມີອານາຈັກຫນຶ່ງຊື່ວ່າ ”ໂລຟຽວ ຫລື ໂປລູ ຕາມສຳນຽງຂອງຈີນ ອານາຈັກນີ້ມີການພົວພັນກັບຈີນແຕ່ສະໄຫມ ສະຕະວັດທີ VII-VIII ເຫດການນີ້ໄດ້ຈາກ ການຈາລຶກຂອງພໍ່ຄ້າຈີນທີ່ເດີນທາງມາຍັງ ວັນ-ຕັນ ແມ່ນເມືອງໃດແທ້ ຕໍ່ບັນຫານີ້ນັກຄົ້ນຄ້ວາຫລາຍຄົນໃຫ້ທັດສະນະບໍ່ຄືກັນ ບາງຄົນວ່າ ວັນ-ຕັນແມ່ນ“ວຽງຈັນ“ ບາງຄົນວ່າແມ່ນບໍລິເວນປາກຫີນບູນ ແຕ່ແນວໃດກໍ່ຕາມ ວັນ-ຕັນ ຫລື ວຽງຈັນ ໃນສະຕະວັດທີ VII-VIII ແມ່ນໄດ້ມີຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ
ຕຳນານບູຮານໄດ້ກ່າວເຖິງເມືອງວຽງຈັນວ່າ:
ຫນັງສືວັນນະຄະດີເລື່ອງ “ພະລັກພະລາມ“ ລາວກ່າວໄວ້ວ່າ “ທ້າວ ທະຕະລັດຖະ“ ໄດ້ພາໄພ່ພົນຂຶ້ນມາຈາກເມືອງ “ອິນທະປັດຖະນະຄອນ“ ຜ່ານມາທາງໂຫລ້ງແມ່ນ້ຳມູນ ນ້ຳຊີ ໄດ້ມາຕັ້ງທັບພັກເຊົາຢູ່ເມືອງພັນພ້າວ (ແຂວງຫນອງຄາຍ) ມີນາກ 7 ຫອນໂຕຫນຶ່ງຂື້ນມາບອກທ້າວ ທະຕະລັດຖະ ວ່າ ໃຫ້ຂື້ນມາຕັ້ງເມືອງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນອອກ (ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ປະຈຸບັນ) ຈຶ່ງຈະ ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ທ້າວ ຕະທະລັດຖະ ໄດ້ຂ້າມມາສ້າງເມືອງຂື້ນແລ້ວໃສ່ຊື່ວ່າ “ເມືອງສີສັດຕະນາກ“ ຫມາຍເຖິງເມືອງນາກ 7 ຫອນ ທ້າວ ຕະທະລັດຖະ ຢູ່ເມືອງອິນທະປັດນະຄອນ (ອັງໂກທົມ) ເກີດມີຄວາມຂັດແຍ່ງກັບນ້ອງຊາຍຊື່ວ່າ “ວິລຸນລະຫະ“ ເລື່ອງຊັບສົມບັດຂອງແຜ່ນດິນ ແຕ່ສູ້ນ້ອງຊາຍບໍ່ໄດ້ຈຶ່ງພາໄພ່ພົນຫນີຂື້ນມາສ້າງ ເມືອງວຽງຈັນ.
ຫນັງສືພື້ນເມືອງວຽງຈັນຂຽນໃນສະໄຫມພະຍາ “ແສນສຸລິນ“ ສະຕະວັດທີ່ XVI ກ່າວວ່າມີລືສີສອງອ້າຍນ້ອງ ມາຈາກພູເຂົາຄວາຍໄດ້ຫມາຍບ່ອນສ້າງເມືອງວຽງຈັນໂດຍເອົາຫລັກໄມ້ຄູນ ແລະ ໄມ້ຈັນຫມາຍໄວ້ທີ່ “ຫາດດອນຈັນ“
ຫນັງສືຂຸນບູລົມກ່າວເຖິງເມືອງວຽງຈັນວ່າ ຕອນທີ່ພະມະຫາປາສະມັນ ນຳເອົາພະບາງ ຂື້ນມາຈາກເມືອງຂະເຫມນ ພັກຢູ່ຫາດດອນຈັນ ແລະ ໄດ້ຮູ້ວ່າ ທີ່ປາກປ່າສັກຫັ້ນ ລືສີໄດ້ຫມາຍຫລັກໄມ້ຈັນໄມ້ຄູນໄວ້ເພື່ອສ້າງເມືອງວຽງຈັນ
ຕໍ່ມາສະໄຫມບູລີຈັນ ມາສ້າງສາເມືອງວຽງຈັນ ຕອນນີ້ ມີການເອີ້ນຊື່ວ່າ “ຊຽງ ວຽງ” ບູລີຈັນເປັນຄົນສະໄຫມໃດແທ້ນັ້ນກໍ່ຍັງແມ່ນບັນຫາທີ່ບໍ່ສາມາດເວົ້າໄດ້ຢ່າງແຈ່ມແຈ້ງເທື່ອ ພາຍຫລັງສີ້ນສຸດ ວົງຕະກູນ ບູລີຈັນແລ້ວ ກໍ່ບໍ່ປາກົດມີວົງຕະກູນໃດ ສືບຕໍ່ປົກຄອງເມືອງວຽງຈັນຈົນຮອດສະຕະວັດທີ່ X ພວກຂະເຫມນ-ຈາມ ຢູ່ທາງປາກແມ່ນ້ຳຂອງ ໄດ້ຂະຫຍາຍອຳນາດການປົກຄອງຂື້ນມາຮອດວຽງຈັນ ເຊີ່ງຫລັກຖານຢູ່ເມືອງ ຊາຍຟອງ ໃນເມື່ອອຳນາດຂະເຫມນເຊື່ອມໄປ ໃນສະຕະວັດທີ່ XIII ເມືອງວຽງຈັນກໍ່ຮ້າງໄປໄລຍະ 1 ຈາກນັ້ນກໍ່ໄດ້ສ້າງເປັນບ້ານເປັນເມືອງຂື້ນມາອີກໃຫມ່ ແຕ່ຍັງບໍ່ມີເອກະສານຢັ້ງຢືນວ່າມີເຈົ້າກະສັດໃດໄດ້ປົກຄອງເມືອງວຽງຈັນ ຈົນທ້າຍ ສະຕະວັດທີ XIII ລະຫວ່າງປີ ຄສ 1279-1299 ຈຶ່ງປາກົດຊື່ເມືອງວຽງຈັນ ແລະ ວຽງຄຳ ຢູ່ສີລາຈາລຶກຂອງ “ຂຸນລາມຄຳແຫງ“ ຈາກນັ້ນມາຫລາຍທົດສະວັດ ແຕ່ກໍ່ຍັງບໍ່ປາກົດເຫັນຫລັກຖານກ່ຽວກັບການປົກຄອງຢູ່ວຽງຈັນ ຈົນເຖິງ ປີ ຄສ 1354 ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມຍົກທັບມາຕີວຽງຈັນຈຶ່ງຮູ້ວ່າ “ທ້າວ ຄຳມຸ່ງ“ ເປັນເຈົ້າປົກຄອງເມືອງວຽງຈັນ ໄດ້ຍົກພົນອອກສູ້ກັບເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ແລະໄດ້ຖືກຂ້າຕາຍຄາຄໍຊ້າງ.
ທີ່ມາຂອງຂໍ້ມູນຈາກ: ເຟສບຸກ ບູຮານຄະດີແລະປະຫວັດສາດລາວ
ຕິດຕາມຂ່າວເສດຖະກິດລາວ ກົດໄລຄ໌ເລີຍ!